Andrea Tornielli, Vatican, 4-1-2015
Trong buổi kinh Truyền Tin ngày chúa nhật, 4-1-2015, Đức Phanxicô đã công bố danh sách 20 giám mục và tổng giám mục sẽ được vinh dự phong tước hồng y trong Hội nghị hồng y ngày 14 tháng 2 sắp đến. 15 trong số họ có bổn phận bỏ phiếu trong kỳ Mật nghị Hồng y kế tiếp.
Giáo hoàng Phanxicô đã công bố tên của các hồng y sẽ được nhận mũ đỏ vào ngày 14 tháng 2 tới. Có 20 “thượng nghị sĩ Giáo hội” đến từ 14 quốc gia khắp năm châu. Trong số này, có 15 người dưới 80 tuổi và do đó họ có bổn phận tham gia bỏ phiếu trong lần Mật nghị Hồng y tương lai. Năm người còn lại đã trên 80 tuổi.
Các thành viên mới của Hội đồng Hồng y là:
Tổng Giám mục Dominique Mamberti, Trưởng Tòa án Tối cao của Tối cao Pháp viện Tòa thánh.
Tổng Giám mục Manuel José Macario do Nascimento Clemente, Thượng phụ Lisbon, Bồ Đào Nha
Tổng Giám mục Berhaneyesus Demerew Souraphiel, C.M. của địa phận Addis Abeba, Ethiopia
Tổng Giám mục John Atcherley Dew của địa phận Wellington, New Zealand
Tổng Giám mục Edoardo Menichelli của địa phận Ancona-Osimo, Ý
Tổng Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Nhơn của địa phận Hà Nội, Việt Nam
Tổng Giám mục Alberto Suàrez Inda của địa phận Morelia, Mexico
Tổng Giám mục Charles Maung Bo, S.D.B., của địa phận Yangon, Myanmar
Tổng Giám mục Francis Xavier Kriengsak Kovithavanij của địa phận Bangkok, Thailand
Tổng Giám mục Francesco Montenegro của địa phận Agrigento, Ý
Tổng Giám mục Daniel Fernando Sturla Berhouet, S.D.B., của địa phận Montevideo, Uruguay
Tổng Giám mục Ricardo Blázquez Pérez của địa phận Vallodolid, Tây Ban Nha
Giám mục José Luis Lacunza Maestrojuán, O.A.R., của David, Panamá
Giám mục Arlindo Gomes Furtado của địa phận Santiago, Cabo Verde
Giám mục Soane Patita Paini Mafi của Cape Verde Tonga, Đảo quốc Tonga
Có 5 tân hồng y quá bát tuần, “nổi bật vì đức ái mục vụ trong việc phục vụ Tòa Thánh và Giáo hội,” theo lời Giáo hoàng. Ngài nói thêm, “họ đại diện cho nhiều Giám mục, những người có cùng tâm huyết lo cho mục vụ, đã làm chứng cho tình yêu với Chúa Kitô và cho dân Chúa ở các Giáo hội địa phương, ở Giáo triều Roma, và trong Công tác Ngoại giao của Tòa Thánh.”
Đó là các vị:
José de Jesús Pimiento Rodriguez, Tổng Giám mục Danh dự của Manizales
Tổng Giám mục, Luigi De Magistris, Nguyên Chánh Tòa ân giải tối cao
Tổng Giám mục Karl-Joseph Rauber, Sứ thần Tòa thánh
Luis Héctor Villaba, Tổng giám mục Danh dự của Tucumán
Júlio Duarte Langa, Giám mục Danh dự của Xai-Xai
Đức Phanxicô dường như đã tôn trọng luật bất thành văn là không phong tước hồng y cho một Tổng giám mục của địa phận đã có một hồng y về hưu dưới 80 tuổi. Vì thế, các đại biểu của Hoa Kỳ ở Los Angeles, Philadelphia, và Chicago, cũng như tân Tổng Giám mục Madrid, không được nhận mũ đỏ trong lần này.
Dominique Mamberti, tân Trưởng Tối cao Pháp viện Tòa thánh, là nhân vật duy nhất trong Giáo triều được phong hồng y lần này. Cựu “bộ trưởng đối ngoại” này là trưởng thánh bộ duy nhất chưa được phong tước hồng y, nên đây là việc chiếu theo Tông hiến “Pastor Bonus” của Đức Gioan Phaolô II.
Các chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng không nhất thiết phải được phong hồng y. Các Hội đồng Giáo hoàng thường không có chủ tịch là hồng y (trừ hội đồng liên tôn với hồng y Kurt Koch) và đang chuẩn bị được hợp nhất theo tiến trình cải tổ Giáo triều đang diễn ra. Quản thủ văn khố Jean-Louis Bruguès, cũng không nằm trong danh sách phong hồng y. Do đó, rõ ràng, Đức Phanxicô thiên về các giám mục giáo phận cũng như tập trung vào các vùng phía Nam bán cầu.
Khi công bố danh sách này, Đức Phanxicô lặp lại một quyết định của ngài trong Hội nghị hồng y tháng 2, 2014 là sẽ không tự động phong chức hồng y cho các tổng giám mục quản các tòa được xem là “tòa hồng y.” Theo một luật bất thành văn khác, tổng giám mục của các tòa này, theo truyền thống, sẽ được phong hồng y trong Hội nghị hồng y kế tiếp. Đức Bênêđictô XVI đã ra khỏi luật bất thành văn này, để các quản tòa của các giáo phận Ý phải chờ, trong khi trong quá khứ, họ sẽ được nhận mũ đỏ ngay cả khi người tiền nhiệm chưa đến 80 tuổi. Danh sách phong hồng y của Đức Phanxicô cũng theo tinh thần này của Đức Bênêđictô, không ưu tiên cho quản tòa của các “tòa hồng y”, thay vào đó chọn các mục tử từ các giáo phận khác vào Hội đồng Hồng y. Hai ví dụ là Tổng Giám mục Ý Edoardo Menichelli và Francesco Montenegro, ở Ancona và Agrigento. Thật sự, trong danh sách 14 tân hồng y đang quản tòa, có đến 9 người từ những giáo phận chưa bao giờ có hồng y (David, Valladolid, Morelia, Ancona, Agrigento, Tonga, Santiago de Cabo Verde, Yangon) hay đã không có hồng y trong nhiều thập kỷ rồi (Montevideo).
Cha Federico Lombardi, Dòng Tên, Giám đốc Văn phòng báo chí Tòa Thánh, đã cho đăng một “lưu ý” về các tân hồng y được giáo hoàng Phanxicô công bố nhân buổi kinh Truyền tin hôm chúa nhật.
“Để đạt được con số 120 người bỏ phiếu, nên có 12 vị trí “mở” trong Hội đồng hồng y. Giáo hoàng đã nới con số này lên một chút, nhưng vẫn rất gần, và về căn bản là giữ đúng con số này.”
“Tiêu chuẩn rõ ràng nhất, đó là tính toàn thể. 14 quốc gia khác nhau có người dại diện, trong đó có một số quốc gia hiện chưa có, số khác thì chưa bao giờ từng có hồng y. Nếu tính cả các Tổng Giám mục và Giám mục về hưu, thì con số này lên đến 18 quốc gia. Không có hồng y mới nào từ Bắc Mỹ (Hoa Kỳ và Canada), vì ở đây đã có con số hồng y đáng kể rồi, và con số này vẫn ổn định trong năm qua. Còn Mễ Tây Cơ có thêm một hồng y mới.”
“Sự hiện diện của các quốc gia chưa từng có hồng y (Capo Verde, Tonga, Myanmar) trong danh sách này là điều đáng chú ý. Những quốc gia này có cộng đoàn hội thánh nhỏ hay chỉ là thiểu số trong nước.” (Giám mục Tonga là Chủ tịch Hội đồng Giám mục Thái Bình Dương, và Giáo phận Santiago de Cabo Verde là một trong những giáo phận lâu đời nhất ở châu Phi, còn giáo phận Morelia ở Mễ Tây Cơ là một vùng hằn dấu bạo lực.)
Việc chỉ có một tân hồng y đến từ Giáo triều Roma cũng đáng chú ý, vì con số các hồng y “người Roma” vẫn chiếm 1/4 số hồng y tham gia bỏ phiếu Mật nghị. Rõ ràng, Giáo hoàng có ý xem vị trí Trưởng các Thánh Bộ và một vài cơ quan quan trọng khác trong Giáo triều, như Tối cao Pháp viện, phải là các hồng y.
“Việc bổ nhiệm các tân hồng y này xác nhận rằng Giáo hoàng không lệ thuộc vào truyền thống “tòa hồng y”, vốn do các nguyên do lịch sử ở nhiều nước, trong đó chức hồng y được “tự động” ấn định vào các tòa cụ thể. Thay vào đó, chúng ta thấy ngài phong hồng y cho các tổng giám mục và giám mục ở những tòa chưa có hồng y trong quá khứ. Ví dụ như ở Ý, Tây Ban Nha, Mễ Tây Cơ, Panama … Còn về các tân hồng y đã về hưu, cần để ý đến lời giới thiệu ngắn gọn của giáo hoàng: “Họ đại diện cho nhiều Giám mục, với cùng tâm huyết lo cho mục vụ” đã phục vụ trong tư cách chủ chăn Giáo phận, trong Giáo triều cũng như công tác ngoại giao. Việc bổ nhiệm các hồng y là một nhìn nhận mang tính biểu tượng với một số vị, nhưng cũng là sự nhìn nhận công lao của tất cả.”
“Trẻ nhất trong số các tân hồng y là Tổng Giám mục Tafi của Tonga (sinh năm 1961) cũng sẽ là người trẻ tuổi nhất trong Hội đồng Hồng y. Người lớn tuổi nhất là Tổng Giám mục Pimiento Rodriguez, tổng giám mục danh dự của Manizales (sinh năm 1919).”
J.B.Thái Hòa chuyển dịch từ Vatican Insider
