Khi chúng tôi sắp ra về, hồng y Bergoglio giới thiệu phi công Aldo Cagnoli của hãng máy bay Italia, anh đến chào cha. Hai người biết nhau trên các chuyến bay giữa Buenos Aires và Rome, điểm khởi đầu cho một tình bạn.
Mấy năm trước đây Cagnoli tốt nghiệp khoa xã hội học, anh mang đến tặng cha luận án tiến sĩ về vấn đề khủng bố bằng đường hàng không. Vì anh dự định xuất bản một quyển sách về chủ đề này nên anh đến xin cha viết lời nói đầu.
Chúng tôi nghĩ anh có thể cho chúng tôi một góc nhìn về hồng y Bergoglio dưới một góc cạnh khác. Vì thế trong một dịp anh quá cảnh Buenos Aires, chúng tôi xin anh nói về tình bạn của anh với hồng y Bergoglio.
Trong buổi nói chuyện, Cagnoli cho chúng tôi biết, chính xác anh quen cha ngày 20-04-2005 trên chuyến bay Buenos Aires-Rome. Anh muốn tiếp xúc với cha, vì cách đây ba năm, anh đã rất chú ý đến nhân cách của người này khi anh đọc một bài báo về hồng y Á Căn Đình gốc Ý, người đã chu toàn mục vụ của mình với một mức dấn thân rất mạnh về mặt luân lý và có một lòng khiêm tốn đáng nễ.
Từ đó, Cagnoli không ngừng đi tìm để đào sâu và bổ túc các thông tin quá ngắn gọn và thiếu sót của bài báo này. “Lần đầu tiên khi tôi gặp cha trên máy bay, chúng tôi trao đổi một vài cảm tưởng, tôi thấy cha đúng là người tôi đã hình dung trong đầu, đúng đến từng chi tiết. Tôi rất xúc động về khả năng lạ lùng của cha là khả năng làm cho người đối diện thoải mái và dễ dàng nói chuyện, nhờ tính nồng ấm, ngược với bề ngoài khắc khổ và nhất là nhờ tính cực kỳ đơn giản của cha.”
Sau buổi nói chuyện đầu tiên, họ khám phá ra cả hai đều sinh cùng một ngày 17-12, hồng y Bergoglio mời anh sang Buenos Aires. Cagnoli không muốn bỏ dịp may, anh nhận lời mời trong lần ghé Buenos Aires kỳ sau. Tình bạn được nối kết qua những buổi gặp gỡ giữa Buenos Aires và Rome, họ nói chuyện với nhau về đủ đề tài, từ nấu ăn đến luân lý, xã hội. Anh mời cha về nhà gặp cha mẹ của anh. Cagnoli rất ấn tượng về khả năng lái cuộc thảo luận và những suy nghĩ có tính cách khiêu khích, rõ ràng là ngây ngô và ngoài ý muốn của thân phụ mình, một người thợ mộc, tin một cách sâu đậm vào chủ nghĩa cộng sản.
“Chẳng hạn, trong một cuộc gặp gỡ, thân phụ của anh giải thích là ông rất khó để khắc tượng Chúa Giêsu trên thập giá mà ông muốn tặng hồng y, vì trong tưởng tượng của nghệ nhân, ông nghĩ Chúa Giêsu là một người rất đau khổ, rất giận về những gì đã xảy đến cho Người”, ông nói.
Hồng y Bergoglio trả lời: “Tôi không bao giờ nhìn Chúa Giêsu dưới khía cạnh này, nhưng có thể, trong nhân tính Chúa Giêsu, Chúa Giêsu có thể như vậy, một cách nào đó rất giận cho những đau khổ khủng khiếp mình phải chịu.”
Sau đó, từ Buenos Aires, cha gởi cho ông một bức hình Chúa Giêsu với ánh nhìn dịu dàng và chịu đựng. Cagnoli nói: “Cha tôi rất xúc động.”
Anh ngưỡng mộ nơi hồng y Bergoglio một khả năng nhạy cảm với lòng tốt của mọi con người, ứng xử từng chuyện dưới nhiều khía cạnh khác nhau, nhưng vẫn theo một chiều hướng rõ rệt. “Tầm cao cả của một con người, theo thiển ý của tôi, không ở việc xây lên những bức tường để dấu đàng sau đó sự hiểu biết và trách nhiệm của họ nhưng là biết đối đầu với người khác với một đầu óc phê phán và một thái độ tôn trọng và học hỏi trong khiêm tốn trong bất cứ giây phút nào của cuộc sống; đó là những gì tôi thấy nơi hồng y Bergoglio.”
Và Cagnoli kết luận: “Tầm cao cả của cha là do tính đơn giản phối hợp với sự hiểu biết rộng lớn, một lòng tốt sâu đậm đi theo một quan điểm nghiêm túc, một tinh thần cởi mở phối hợp với sự thẳng thắn, một khả năng lắng nghe đối với tất cả mọi người và một khả năng lãnh nhận. Cha có rất nhiều chuyện để trao truyền. Tôi nghĩ cha làm, với lòng đơn giản và với một phong cách phi thường mà những người ở trong cũng như ở ngoài Giáo Hội phải làm, nhưng than ôi, họ không làm.”
Trích sách Tôi Tin Tưởng Ở Con Người, Francesca Ambrogetti và Sergio Rubin, chương 12, Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
