Tự do tôn giáo bị vi phạm nặng trên toàn thế giới
Nhà thờ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời bị phá hủy do giao tranh ở Kostyantynivka, vùng Donetsk, Ukraine.
vaticannews.va, Xavier Sartre, Vatican, 2025-10-21
Hai phần ba dân số thế giới không có được quyền tự do tôn giáo, nếu không muốn nói họ bị đàn áp. Dữ liệu báo cáo mới nhất của Hiệp hội Giúp đỡ các Giáo hội gặp Khó khăn (AED) trong niên khóa 2023-2024 cho thấy quyền tự do này, được đảm bảo bởi Điều 18 của Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, đang ngày càng xấu đi. Tài liệu này nêu bật một diễn biến mới: một số chế độ đang dùng AI để đàn áp giáo dân. Trong 25 năm qua, Hiệp hội AED đã theo dõi chặt chẽ và báo cáo về quyền tự do tư tưởng, lương tâm và tôn giáo trên toàn thế giới. Theo báo cáo năm 2025, nếu chúng ta xem tự do tôn giáo là thước đo tình hình thế giới, thì 2/3 thế giới không có tự do này. Theo tài liệu toàn diện này, niên khóa 2023-2024 có 5,4 tỷ người sống ở các quốc gia không tôn trọng quyền tự do cơ bản này. Trong số 196 quốc gia được khảo sát, 24 quốc gia công khai đàn áp tín hữu, bất kể tín ngưỡng của họ, ảnh hưởng đến 4,1 tỷ người. Tình hình đã trở nên xấu ở 75% trong số đó. 38 quốc gia khác, tương đương 1,3 tỷ người bị phân biệt đối xử tôn giáo.
Các mối đe dọa chính chủ yếu ở các chế độ độc tài. Ngoài ra còn có bạo lực thánh chiến xảy ra ở một số quốc gia Châu Phi, Cận Đông và Trung Đông. Một yếu tố khác là chủ nghĩa dân tộc tôn giáo được các chính phủ thực hiện, chủ yếu ở Ấn Độ và Myanmar, một bên ủng hộ Ấn Độ giáo, bên kia ủng hộ Phật giáo.
Nhiều mối đe dọa Tự do tôn giáo
Nhưng tự do tôn giáo cũng bị đe dọa bởi các tổ chức tội phạm,
như trường hợp ở Mêxicô, Haiti và Nigeria, cùng nhiều nơi khác, những kẻ buôn bán ma túy không ngần ngại hành quyết các linh mục hoặc nhà lãnh đạo tôn giáo lên án tội phạm có tổ chức. Chiến tranh cũng là một yếu tố làm trầm trọng thêm vấn đề. Xung đột ở Dải Gaza đã làm bùng nổ các hành vi bài Do Thái và bài Hồi giáo. Các hành vi chống kitô giáo – xúc phạm nơi thờ phượng, tấn công bạo lực nhằm vào các thành viên giáo sĩ và hạn chế quyền từ chối nghĩa vụ quân sự đang gia tăng, chủ yếu ở các nước phương Tây. Ở một số quốc gia có chiến tranh, các cộng đồng tôn giáo đang bị tấn công, các nhà thờ bị đóng cửa hoặc phá hủy. Những cuộc đàn áp hoặc phân biệt đối xử này là yếu tố dẫn đến hàng triệu tín hữu phải di cư.
AI, một công cụ đàn áp
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành công cụ đàn áp ở một số chế độ như Triều Tiên và Pakistan. Báo cáo nhấn mạnh các công cụ kỹ thuật số cho phép nhà nước, hoặc các tác nhân phi nhà nước kiểm duyệt, đe dọa hoặc hình sự hóa tín hữu, “biến đức tin tôn giáo thành một mối đe dọa an ninh”. Vì thế, AI góp phần vào việc giám sát tràn lan, luật pháp hạn chế và đàn áp các tín ngưỡng bất đồng chính kiến.
Báo cáo của AED nhấn mạnh, phụ nữ và trẻ em gái thuộc các nhóm tôn giáo thiểu số dễ bị tổn thương gấp đôi, nhất là ở Pakistan, Ai Cập và Mozambique, họ là nạn nhân của các vụ bắt cóc, cưỡng bức cải đạo, cưỡng bức kết hôn, tất cả được thực hiện mà không bị trừng phạt. Ấn bản thứ 17 của báo cáo về tự do tôn giáo trên thế giới kể từ lần xuất bản đầu tiên năm 1999 nhằm mục đích mang đến một tia hy vọng, đó là vai trò kiên cường của các cộng đồng tôn giáo trong việc kiến tạo hòa bình. Tài liệu tin rằng các sáng kiến liên tôn chứng minh tự do tôn giáo có thể đóng vai trò “nền tảng cho sự thống nhất và bảo vệ nhân phẩm con người”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Tự do tôn giáo bị vi phạm nặng trên toàn thế giới
Đức Lêô XIV phê phán sự lạc quan hão huyền
Dòng người hành hương đổ về mộ của “Đức Phanxicô” sáu tháng sau khi ngài qua đời
Tìm hiểu ngoại giao của Đức Lêô
Giới trẻ thế giới, những người xây dựng đối thoại và hòa bình
