ucanews.com, Robert Mickens, 2025-10-03
Đức Lêô XIV thể hiện cam kết của ngài trong việc thúc đẩy các ưu tiên của Đức Phanxicô để lại, nhưng một cách cách lặng lẽ và ít gây xáo trộn hơn. Tuy nhiên, lời nói của ngài thường thiếu sức thuyết phục và ngữ cảnh.
Ngày 1 tháng 10-2025, Đức Lêô XIV tham dự Hội nghị Quốc tế “Nuôi dưỡng Hy vọng cho Công lý Khí hậu” tại Trung tâm Mariapolis ở Castel Gandolfo, nhân dịp kỷ niệm 10 năm ban hành Thông điệp Laudato Si’. (Ảnh: Tiziana FABI / AFP)
Chưa đầy sáu tháng kể từ khi linh mục giám mục người Mỹ, Robert Prevost, xuất hiện trên ban công của Đền thờ Thánh Phêrô với danh hiệu Giáo hoàng Lêô XIV. Là người gốc Chicago, ngài từng là giám đốc quốc tế Dòng Augustinô, ngài vào Dòng trong những năm 1970. Đức Prevost được phong hồng y chưa đầy hai năm trước khi được bầu làm Giám mục Rôma ngày 8 tháng 5.
Có thể nói chúng ta không biết gì nhiều về ngài, ngoại trừ năm 2023, ngài lãnh đạo văn phòng Vatican hỗ trợ Giáo hoàng trong việc tuyển chọn các tân giám mục.
Có bao nhiêu người thực sự biết ngài đã dành phần lớn cuộc đời để làm công việc truyền giáo ở Peru và chưa bao giờ là giám mục ở Hoa Kỳ? Đây là một may mắn lớn giúp ngài tránh bị vấy bẩn bởi bất kỳ mối liên hệ nào với các giám mục ở quê hương ngài, nhiều người trong số họ đã tích cực hoặc ngầm phản đối các ưu tiên mục vụ và xã hội của Đức Phanxicô.
Một mục tử nhân hậu, nhưng không phải là một tiên tri của Cựu Ước
Trong những tháng đầu nhiệm kỳ, không giống các tiền nhiệm, ngài cam kết thúc đẩy chương trình đổi mới và cải cách Giáo hội của vị tiền nhiệm, cũng như các nỗ lực của Đức Phanxicô nhằm thúc đẩy đối thoại đại kết và liên tôn, hòa bình giữa các dân tộc, và bảo vệ môi trường.
Chắc chắn, Giáo hoàng Lêô 70 tuổi đang làm điều này một cách hòa bình và lặng lẽ hơn Đức Phanxicô. Đức Phanxicô đã gây rối, và vì thế ngài phải đối diện (và thậm chí tạo ra) những chống đối mà lẽ ra ngài có thể tránh được.
Đức Lêô rất cẩn thận trong việc tạo dựng phong cách riêng của ngài, ngài hành động như “người mục tử nhân hậu” hơn là một tiên tri của Cựu Ước, vốn là cách vị tiền nhiệm của ngài thực hiện chức vụ giáo hoàng.
Cách tiếp cận điềm tĩnh của Đức Lêô đã làm hài lòng người công giáo có tư tưởng truyền thống, đặc biệt trong hàng giáo sĩ, những người thường cáo buộc Đức Phanxicô là quá chính trị và không rao giảng Phúc âm (một lời buộc tội vô lý).
Trên thực tế, Giáo hoàng Dòng Tên đã nhiệt thành rao giảng “cốt lõi” đầy thách thức của Phúc âm mà không cần giải thích, điều này đã làm nhiều người bối rối.
Câu hỏi đặt ra là liệu Đức Lêô, mục tử hiền lành có thực sự quá hiền lành vào thời điểm thế giới chìm trong bóng tối, cần một Giáo hội và thành viên của Giáo hội nhiệt thành và mạnh mẽ rao giảng ánh sáng Phúc âm hay không. Đáng tiếc là, sự nhiệt thành và mạnh mẽ này chưa được thấy rõ trong triều Đức Lêô.
Làm cho thông điệp trở nên phù hợp
Chúng tôi có ba gợi ý ngắn gọn về cách ngài có thể thay đổi điều này ngay lập tức.
Trước hết, ngài nên tiếp tục rao giảng thông điệp phúc âm như ngài đã làm từ trước đến nay, nhưng ngài nên đặt trong bối cảnh của những trải nghiệm thực tế trong cuộc sống. Vì một lý do nào đó, ngài hiếm khi làm điều này.
Ví dụ, khi nói chuyện với giáo dân nói tiếng Ả Rập dự buổi tiếp kiến chung ngày thứ tư, ngài chỉ thỉnh thoảng đề cập đến cuộc chiến và xung đột ở Gaza. Ngài cần làm điều này thường xuyên hơn, với cảm xúc và lòng nhiệt thành lớn hơn. Nếu không, thông điệp của ngài có thể bị cho là “bề ngoài hay ảo tưởng”, thay vì liên quan đến cuộc sống và tình huống thực tế. Lời giảng của ngài cần mang tính thách thức hơn. Lời Chúa sắc bén như con dao hai lưỡi, tất cả chúng ta cần được thúc đẩy để đáp ứng những đòi hỏi không phải lúc nào cũng dễ dàng của Phúc âm.
Thứ hai, ngài là nhà quản trị tài năng nhất mà các triều giáo hoàng từng chứng kiến trong nhiều thập kỷ, nếu không muốn nói là nhiều thế kỷ. Nhiều năm kinh nghiệm lãnh đạo một Dòng tu quốc tế, giám mục một giáo phận, và người đứng đầu một Bộ quan trọng của Vatican, đã làm cho ngài có đủ năng lực đặc biệt để quản lý, đặc biệt là nhân sự của Giáo hội.
Hồng y Dolan phải ra đi
Ưu tiên hàng đầu hiện nay là việc bổ nhiệm và giám sát các giám mục, đặc biệt là những người lơ là nhiệm vụ của mình. Ví dụ điển hình là Hồng y Timothy Dolan của New York, ngài đã ngoài 75 tuổi, ngài có thể dễ dàng nghỉ hưu và bị thay thế.
Và ngài hẳn đã bị thay thế ngay lập tức sau khi ngài ca ngợi một người biện hộ cánh hữu cho Donald Trump là “Thánh Phaolô thứ hai”, người đáng tiếc đã bị sát hại vài tuần trước. Thật khó hiểu khi một giám mục Công giáo ở cấp bậc hồng y lại có thể nói ra điều phi lý và vô trách nhiệm như vậy.
Thánh Phaolô yêu Chúa Kitô và đã cống hiến đời mình cho Ngài. So sánh của Hồng y Dolan, về mặt logic, sẽ biến Donald Trump thành Chúa Kitô thứ hai! Hồng y phải ra đi và Đức Lêô không nên trì hoãn việc tìm người thay thế. Còn nhiều người khác cũng cần được thay thế, không chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Đức Lêô cần nhanh chóng giải quyết các vấn đề cấp bách này.
Lãnh vực thứ ba là tương tác của Đức Lêô với thế giới và các nhà lãnh đạo, ngài công nhận Vatican và Giáo hoàng không thể giải quyết tất cả các vấn đề của thế giới và không nên trông đợi ngài làm như vậy.
Ngài xem vai trò của ngài và Giáo hội là khuyến khích và hỗ trợ việc quản trị, quan hệ quốc tế và hòa bình giữa các quốc gia được tốt. Nhưng, một lần nữa, ngài có thể làm điều này mạnh mẽ hơn.
Đức Lêô thiếu tính cách lôi cuốn. Thực tế, tính cách đó khá mờ nhạt và thậm chí là buồn tẻ. Tuy nhiên, sẽ không mất nhiều công sức để cải thiện phong thái nhẹ nhàng của ngài – điều mà nhiều giáo dân hoan nghênh sau triều đầy biến động trước đó – ngài chỉ cần thể hiện thêm một chút nhiệt huyết và cảm xúc.
Chúng ta cùng cầu nguyện để ngài sẽ đạt được điều này.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Giám mục Sarah Mullally, phụ nữ đầu tiên lãnh đạo Anh giáo
Câu chuyện của em Amir, 10 tuổi bị hăm dọa chỉ vì 20 đôla
Đức Lêô: “Sống trong đức ái, đảm bảo lợi ích toàn diện cho tha nhân”
