Hồng Y Tagle trao nhẫn Ngư ông cho Đức Lêô ngày 18 tháng 5 năm 2025. Hình ảnh / Antoine Mekary | ALETEIA
fr.aleteia.org, Cyprien Viet, 2025-05-23
Những bước đi đầu tiên của Đức Lêô XIV đánh dấu qua những giây phút ngài bộc lộ cảm xúc. Sự nhạy cảm không che giấu này đã tạo nét đặc biệt cho triều của ngài, phù hợp với Dòng Âugustinô của ngài.
Hình ảnh thánh lễ khai mạc triều của ngài được chiếu khắp thế giới, đặc biệt cảnh Hồng y Tagle trao nhẫn Ngư ông cho ngài, cả hai đều nổi tiếng là người giàu cảm xúc. Nhìn chiếc nhẫn tượng trưng cho sứ mệnh kế vị Thánh Phêrô, người có biệt danh “ngư phủ lưới người”, Đức Lêô không kềm được xúc động, đôi mắt bỗng ngấn lệ trước biểu tượng gắn kết ngài với 2.000 năm lịch sử.
Là người kín đáo, dè dặt, lý trí và nghiêm túc, là giáo sư toán, nhưng ngài không lạnh lùng, vô cảm. Một Giám mục người Pháp hiểu ngài và được đào tạo khoa học như ngài nhận xét: “Giáo hoàng người Mỹ gốc Peru không phải là người lạnh lùng và vô cảm. Trong lần xuất hiện đầu tiên tại ban-công Đền thờ Thánh Phêrô, chúng ta đã thấy khuôn mặt của ngài, lo lắng xúc động, như thể ngài đang cố kìm nước mắt trước gánh nặng của sứ mệnh được giao phó, cảm giác choáng váng khi nghe giáo dân hô vang tên ngài: Leone! Leone!”
Môn đệ của Thánh Augustinô: “Tiến sĩ Nước Mắt”
Vài giây sau, trong bài diễn văn đầu tiên, ngài giới thiệu ngài là “con của Thánh Augustinô”, ngài xuất thân từ Dòng Augustinô và là Bề trên Tổng quyền trong 12 năm. Chính nhờ cảm xúc và sự uyên bác của ngài mà ngài đã kế thừa dòng dõi của Giáo phụ Giám mục Hippo, nay là Annaba ở Algeria, từ năm 395 đến năm 430. Thánh Âugustinô đôi khi còn được gọi là “Tiến sĩ Nước Mắt” vì Nước Mắt là chủ đề thấm nhuần toàn bộ đời sống thiêng liêng của ngài.
Trong quyển Tự Thú, Thánh Augustinô giải thích hành trình đến với Chúa của ngài trực tiếp gắn liền với nước mắt của mẹ Thánh Monica, bao nhiêu năm trời bà đã cầu nguyện trong nước mắt để con mình được hoán cải.
Ngài viết về sự hoán cải của ngài: “Ngay khi tôi bắt đầu sốt sắng chiêm nghiệm, tôi kéo tất cả nỗi thống khổ của tôi ra khỏi vực sâu ẩn náu và chất đống của chúng trong trái tim tôi, một cơn bão rất lớn nổi lên, mang theo trận mưa nước mắt không kềm được.” Ngài giải thích trong quyển Tự Thú: “Hành trình đến với đức tin của tôi trực tiếp gắn liền với những giọt nước mắt của mẹ tôi, bà đã cầu nguyện cho tôi được hoán cải. Nước mắt bà tuôn rơi còn nhiều hơn nước mắt của những bà mẹ khóc trên thi thể người con, vì bà thấy tôi đã chết!”
Trong hành trình trí tuệ và tâm linh của ngài, ngài xem nước mắt là ranh giới phân chia giữa kitô giáo và triết học ngoại giáo. Tư tưởng của triết gia Plato thời Cổ đại, dù kích thích trí tuệ, nhưng lại không nói đến sự nhạy cảm và trí thông minh của trái tim. Trích dẫn Thánh vịnh 50, ngài viết: “Trong những trang sách của triết gia, chúng không chứa đựng khuôn mặt của lòng đạo đức, của những giọt nước mắt xưng tội, của ‘tâm hồn tan nát đau buồn, của trái tim thống hối và khiêm nhường.”
Tiếp nối với Đức Phanxicô
Vì thế Truyền thống Dòng Âugustinô mở đường cho một triều dành chỗ cho cảm xúc, cầu nối trực tiếp giữa Đức Lêô XIV và Đức Phanxicô. Đức Phanxicô thường nhắc “ơn nước mắt” trong các bài giảng của ngài, ngài lấy cảm nghiệm từ truyền thống Dòng Tên: trong tuần thứ nhất Linh Thao, Thánh I-Nhã xin linh thao viên “khóc thật nhiều cho tội lỗi của mình”. Chúng ta biết Đức Phaolô VI đã khóc, ngài buồn trước cuộc khủng hoảng Giáo hội trải qua trong các biến động hậu Công đồng, Đức Gioan-Phaolô II đã xúc động khóc trong một số chuyến tông du của ngài, nhất là khi ngài về thăm quê hương Ba Lan. Nước mắt của Đức Phanxicô và Đức Lêô XIV hòa quyện vào nhau trong việc vạch ra con đường của một triều giáo hoàng trên bình diện nhân văn, nắm bắt được các rung động của tâm hồn như một không gian để gặp Thiên Chúa. Là người khỏe mạnh về thể lý và trí tuệ, với sức thu hút của ngài, Đức Lêô XIV đã dung hòa “cái đầu và đôi chân”, nhưng qua nước mắt, ngài đã dành cho trái tim có một chỗ trong giáo huấn của ngài.
Marta An Nguyễn dịch
“Ơn nước mắt” để chống với tâm hồn khô cằn
100 ngày của Đức Lêô XIV: liệu ngài có thể chấn chỉnh kinh tế Vatican được không?
Phỏng vấn Cha Richard D’Souza, Tân Giám đốc Đài Thiên văn Vatican
