Đức Phanxicô, người bào chữa cho Đức Gioan-Phaolô II
fr.aleteia.org, Camille Dalmas, 2025-04-02
Đức Gioan Phaolô II và Hồng y Jorge Mario Bergoglio. Hình ảnh / AP/Sergio Rubin
Ngày 2 tháng 4 năm 2025, Giáo hội công giáo kỷ niệm 20 năm ngày Đức Gioan-Phaolô II qua đời, ngài là giáo hoàng thứ 263 của lịch sử Giáo hội. Đây là dịp để chúng ta tìm hiểu mối liên kết bền chặt giữa Đức Phanxicô và vị tiền nhiệm thánh thiện của ngài.
Thật ra ít người biết đến mối quan hệ thực sự giữa Đức Phanxicô và Đức Gioan-Phaolô II. Tháng 10 năm 1978, linh mục trẻ Argentina biết tin về cuộc bầu cử này trên đài phát thanh, ngài chia sẻ trong quyển sách Giáo hoàng Gioan-Phaolô II, cuộc phỏng vấn với Linh mục Luigi Maria Epicoco: “Tôi nghe tên Wojtyla, tôi nghĩ Giáo hoàng này là người Châu Phi. Sau đó tôi được biết ngài là người Ba Lan.” Trong quyển sách, ngài cho biết ngài lập tức thích Tân Giáo hoàng, chủ yếu là vì ngài nổi tiếng là người dành nhiều thì giờ cho các sinh viên đại học, đam mê thể thao, kính mến Đức Mẹ và nhất là ngài thường xuyên cầu nguyện sâu sắc.
Năm 1998, Giáo hoàng Ba Lan bổ nhiệm linh mục Jorge Mario Bergoglio làm Giám mục Buenos Aires. Lúc đó, Giám mục Bergoglio đã trích dẫn rất nhiều lời của Đức Gioan-Phaolô II trong các bài giảng. Trong quá trình này, ngài có nhiều kẻ thù: “Một số người thấy tôi như vậy cho tôi là người bảo thủ. Dù vậy, nhưng tôi luôn đồng ý với với những gì ngài giảng. Năm 2001, khi được bổ nhiệm làm hồng y, tôi cảm thấy có một mong muốn mãnh liệt, khi tôi quỳ xuống nhận mũ hồng y, tôi không chỉ trao đổi dấu hiệu hòa bình với ngài, tôi còn hôn tay ngài. Một số người chỉ trích tôi vì cử chỉ này, nhưng đó là hành vi tự phát, dù tôi không thích người khác hôn nhẫn giáo hoàng của tôi.”
Vinh danh năm 2005
Ngày 4 tháng 4 năm 2005, hai ngày sau khi Đức Gioan-Phaolô II qua đời, Hồng y Jorge Mario Bergoglio cử hành thánh lễ cầu nguyện cho Giáo hoàng đã khuất. Trong bài giảng, ngài bày tỏ lòng biết ơn với Giáo hoàng Ba Lan: “Ngài là người bảo vệ sự nhất quán và là nhân chứng trung thành. Ngài không bao giờ lừa dối, không bao giờ nói dối, không bao giờ né tránh. Ngài giao tiếp với người dân với sự nhất quán của một người của Chúa, với sự nhất quán của một người dành nhiều thì giờ mỗi sáng để thờ phượng và khi thờ phượng, ngài hòa mình vào quyền năng của Chúa.”
Tổng giám mục Buenos Aires nêu bật Đức Gioan-Phaolô II là người “không sợ bẩn tay”, nhắc lại vai trò chính của Giáo hoàng Gioan-Phaolô II trong việc ngăn chặn “cuộc thảm sát huynh đệ tương tàn giữa người dân Chi-lê và Argentina để giành quyền kiểm soát Kênh đào Beagle”. Một hành động khác của Đức Gioan-Phaolô II là ngài đã vào nhà tù để tha thứ cho ông Mehmet Ali A, người Thổ Nhĩ Kỳ đã ám sát ngài năm 1981.
Phong thánh
Ngày 27 tháng 4 năm 2014, khi vừa được bầu chọn một năm, Đức Phanxicô phong thánh cho người tiền nhiệm của mình. Việc lựa chọn ngày phong thánh mang một ý nghĩa quan trọng: đó là ngày Chúa nhật Lòng Thương Xót, ngày đã được Đức Gioan-Phaolô II thiết lập năm 2000 trong lễ phong thánh cho Thánh Faustina Kowalska. Về phần mình, năm 2016 Đức Phanxicô thiết lập Năm Thánh Lòng Thương Xót. Trong bài giảng, Đức Phanxicô khẳng định: “Thánh Gioan-Phaolô II là Giáo hoàng của gia đình. Ngài đã trải qua những bi kịch của thời đại nhưng không bị suy sụp, đó là nhờ lòng thương xót Chúa và sự gần gũi với Mẹ Maria.”
Trong một thông điệp video gởi người dân Ba Lan, Đức Phanxicô cám ơn họ đã tặng “món quà Gioan-Phaolô II cho Giáo hội. Ngài tiếp tục truyền cảm hứng cho chúng ta bằng lời nói, bằng bài viết, bằng hành động và phong cách phục vụ của ngài, bằng nỗi đau ngài đã dũng cảm chịu trong hy vọng. Ngài truyền cảm hứng cho chúng ta bằng lòng tin tưởng tuyệt đối vào Chúa Kitô, Đấng Cứu Chuộc loài người, vào Mẹ Thiên Chúa”.
Bảo vệ di sản của Đức Gioan-Phaolô II
Tháng 4 năm 2023, Đức Gioan-Phaolô II là nạn nhân của các cuộc tấn công bạo lực do ông Pietro Orlandi, anh của cô gái trẻ Emanuela bị mất tích năm 1983 một cách bí ẩn và đến nay vẫn chưa tìm ra. Ông tố cáo ngài đã lạm dụng các cô gái trẻ. Ngày 16 tháng 4, trong giờ Kinh Truyền Tin, Đức Phanxicô đã phản ứng, ngài mạnh mẽ bảo vệ Thánh Gioan-Phaolô II: “Tôi hiểu được tình cảm của giáo dân trên thế giới, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Thánh Gioan-Phaolô II, ngài là mục tiêu của những kết luận vô căn cứ và mang tính xúc phạm trong những ngày gần đây.” Gần đây Đức Phanxicô viết lời tựa cho quyển sách tiếng Ý La meta è la felicità gồm các văn bản chưa được xuất bản của Đức Gioan-Phaolô II, ngài ca ngợi “chiều sâu nhân bản và chiều sâu đức tin của Đức Gioan-Phaolô II, ngài là một trong những người có ảnh hưởng nhất trong thế kỷ vừa qua. Trong thế giới ngày nay, một thế giới đầy biến động và khó lường, chúng ta đặc biệt cần tấm gương và sự quan tâm của người cha”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Sức khỏe của Đức Phanxicô tiếp tục cải thiện
Quá trình phục hồi hô hấp của Đức Phanxicô sẽ diễn ra như thế nào?
Đức Phanxicô và việc điều hành Giáo hội
