Giàu có, tự do và siêu trung thành: 12 tỷ phú đứng đầu chính quyền Trump là ai
Tổng thống Donald Trump và ông Elon Musk
lefigaro.fr, Jean-Marc Gonin, 2024-12-22
Khi cọng số tài sản của các nhân vật trong Chính quyền tương lai của Tổng thống Trump, chúng ta có con số chóng mặt: 474 tỷ đô la. Có không dưới 12 tỷ phú, và Tổng thống Trump vẫn chưa công bố xong thành phần của ông.
Tháng 1 năm 2017, khi lần đầu tiên ông đến Nhà Trắng, gần như ông chưa biết gì về thủ đô liên bang, về mạng lưới ảnh hưởng, các quy tắc bất thành văn và những cạm bẫy của nó. Ông không chỉ đối diện với bộ máy nhà nước đang cố gắng kiềm chế, hoặc thậm chí tiêu diệt những cơn bộc phát thường xuyên của ông, mà ông còn phát hiện ra một bộ phận khá lớn giới tinh hoa Đảng Cộng hòa, những người mà ông vẫn giữ màu áo trong suốt cuộc tranh cử. Cuộc bầu cử, tỏ ra không quan tâm đến ông và cố gắng phá hoại các sáng kiến của ông.
Ngày 20 tháng 1 năm 2025, ông sẽ tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ, ông sẽ không như trước. Dĩ nhiên, sự thái quá, ngôn ngữ thô tục và tính khí thất thường của ông vẫn chưa dịu xuống. Dù sao trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông đã học được cách Washington làm việc và rút ra được hậu quả. Các nhân vật ông giao để đảm nhiệm các vị trí chiến lược trong Chính quyền, ông chọn trên tiêu chuẩn trung thành. Một đặc điểm nổi bật khác trong nhóm của ông: sự vắng mặt ảo của các chuyên gia chính trị – ngoài Thượng nghị sĩ Florida Marco Rubio, người sẽ chủ trì ngoại giao – thay vào đó là các doanh nhân (hoặc phụ nữ) thành công trên thương trường.
Tổng cộng, chính quyền tương lai của ông dự kiến sẽ có khoảng 12 tỷ phú – hoặc hơn, vì ông chưa chọn xong. Tổng tài sản của họ (không kể các triệu phú, cũng rất nhiều) cho thấy nhóm của ông “nặng” 474 tỷ đô la – chỉ riêng Elon Musk là 447 tỷ và của ông là 6,3 tỷ.
Các nghịch cảnh xung quanh
Sự tích lũy đô la khổng lồ này minh họa cho uy tín của tổng thống đắc cử: thành công về mặt tài chính. Từng là nhà phát triển bất động sản ở New York, ông cho rằng người kiếm được nhiều tiền như vậy sẽ biết cách quản lý nhà nước tốt hơn những đứa con của Washington bị bộ máy quan liêu và các thủ tục rườm rà bóp nghẹt. Một nhóm cư dân ông xem thường vì 92,5% cử tri ở thủ đô liên bang đã bỏ phiếu cho Kamala Harris, ông chỉ có… 6,6%.
Chắc chắn ngày 20 tháng 1, ông sẽ đến lãnh thổ của kẻ thù và phải tự bảo vệ mình trước nghịch cảnh xung quanh. Không có gì giống tình trạng của một tỷ phú bị khả năng sinh lời của đồng đô la ám ảnh, đầu tư để buộc những kẻ tiêu xài hoang phí và cầm đầu kém hiệu quả này phải tuân theo.
Tổng thống tái đắc cử đặt tầm nhìn rất cá nhân này vào bộ máy nhà nước ngay khi ông nhậm chức. Để đạt được mục tiêu này, ông đã ủy quyền cho hai tỷ phú “của ông”: Elon Musk và Vivek Ramaswamy, đứng đầu Ban Hiệu quả Chính phủ (tiếng Anh viết tắt là Doge).
Elon Musk, 53 tuổi là thần đồng “công nghệ” đầu tiên của Mỹ sinh ra ở Nam Phi, nhà sản xuất xe điện Tesla, người thành lập công ty du hành vũ trụ SpaceX, nhà điều hành tư nhân đầu tiên trong cuộc chinh phục không gian.
Người thứ hai là ông Vivek Ramaswamy, con trai của người nhập cư Ấn Độ, 39 tuổi, giàu nhờ đầu tư trong ngành dược phẩm công nghệ sinh học. Tháng 2 năm 2023, ông tham gia cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa để tranh cử vào Nhà Trắng. Ông dự vào cuộc đua, thu hút sự chú ý của giới truyền thông với quan điểm chủ nghĩa dân tộc cực đoan và những lời kêu gọi ủng hộ các giá trị Kitô giáo của Mỹ (ông theo đạo Hinđu), chiến dịch của ông nhanh chóng cạn kiệt. Tháng 1 năm 2024, sau cuộc họp kín ở Iowa, ông rút lui không ứng cử, giai đoạn đầu tiên của cuộc cạnh tranh bầu cử, để đứng sau Donald Trump.
“Chúng tôi là chủ công ty”
Trong một tuyên ngôn đăng trên tờ Wall Street Journal ngày 20 tháng 11, nhóm gây sốc đã vạch ra phương pháp mà họ dự định áp dụng cho bộ máy nhà nước. Họ viết trong lời mở đầu: “Tổng thống Trump đã giao nhiệm vụ cho cả hai chúng tôi lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ nhằm giảm bộ máy Quốc gia. Bộ máy quan liêu chặt chẽ và ngày càng phát triển là mối đe dọa đang diễn ra với nền cộng hòa chúng ta và các chính trị gia đã khuyến khích điều đó quá lâu. Đây là lý do vì sao chúng tôi sẽ làm mọi việc khác đi. Chúng tôi là doanh nhân, là chủ các công ty, không phải là chính trị gia.”
Lần đầu tiên Musk và Ramaswamy có ý định giải quyết vấn đề pháp lý. Mục tiêu của họ là dọn dẹp các văn bản và đề xuất Nhà Trắng bãi bỏ một phần lớn nhân viên (họ đưa lên con số hàng ngàn). Công việc này họ nhờ đến các luật gia chuyên về luật hành chính và trí tuệ nhân tạo để nghiên cứu và xác định các quy định liên bang sẽ bị gạch bỏ bằng sắc lệnh của Tổng thống. Elon Musk và Vivek Ramaswamy nhấn mạnh: “Điều này sẽ giải phóng các cá nhân và doanh nghiệp khỏi những quy định bất hợp pháp chưa từng được Quốc hội thông qua và sẽ kích thích nền kinh tế Mỹ.”
Theo họ, một hệ quả hợp lý của việc làm rõ các văn bản, bước tiếp sẽ nhằm mục đích thay đổi quy mô số lượng công chức liên bang. Do đó, Doge sẽ xác định số lượng công chức tối thiểu cần thiết cho mỗi bộ và cơ quan chính phủ để thực hiện nhiệm vụ được giao. Hai tỷ phú không đưa ra bất kỳ ước tính nào về mức độ cắt giảm nhân sự trong Chính quyền. Tuy nhiên, chúng tôi biết, trong khu vực tư nhân, Elon Musk chưa bao giờ đưa ra thông tin chi tiết. Trong một phỏng vấn với BBC, ông giải thích số nhân viên của Twitter đã giảm từ 8.000 xuống còn 1.500 sau khi ông mua Twitter tháng 10 năm 2022, giảm 80%.
Cần quyết tâm của bà Linda McMahon
Bà Linda McMahon, 76 tuổi, phụ trách Bộ Giáo dục, cũng là tỷ phú, bà tích lũy tài sản nhờ thể dục thể thao. Cùng với chồng là Vince, bà thành lập và điều hành công ty World Wrestling Entertainment (WWE), một công ty chuyên tổ chức và bán các trận đấu đô vật chuyên nghiệp trên truyền hình, một chương trình rất nổi tiếng ở Hoa Kỳ với các ngôi sao là những người nổi tiếng toàn quốc.
Bà đã phục vụ trong Chính quyền Trump lần đầu: bà đứng đầu một cơ quan dành riêng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Lần này, Tổng thống giao phó Bộ Giáo dục cho bà. Kinh nghiệm của bà trong lĩnh vực này còn hạn chế. Bà phục vụ một thời gian ngắn – hơn một năm – trong Hội đồng Giáo dục bang Connecticut, do thống đốc bang bổ nhiệm. Nhưng trong trường hợp của bà, điều mà Tổng thống Trump cần không phải là hành động của bà trong cương vị người đứng đầu Bộ nhưng quyết tâm của bà.
Vì ông có một ý định chắc chắn: bãi bỏ bộ liên bang này và tin tưởng bà Linda McMahon sẽ lãnh đạo cuộc chiến. Trong một thông điệp đăng trên mạng xã hội Truth Social của ông, ông viết: “Linda áp dụng kinh nghiệm lãnh đạo hàng chục năm của bà, sự hiểu biết sâu sắc về kinh doanh và giáo dục. Chúng tôi sẽ khôi phục năng lực giáo dục cho CÁC TIỂU BANG và Linda sẽ là mũi nhọn của chúng tôi.” Khi Tổng thống Donald Trump viết chữ in hoa, đó là vì chủ đề này có ý nghĩa rất lớn với ông.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
