Lương của nhân viên Vatican là bao nhiêu?
cath.ch, I.Media, 2024-03-12
Mức lương thấp nhất mỗi tháng ở Vatican là 1.500 âu kim đã trừ thuế © Văn phòng Philatelic Vatican
Thang lương, hệ thống tuyển dụng, phúc lợi, hưu trí… Khoảng 4.800 nhân viên Vatican được đối xử như thế nào? Một số người cho rằng, “đặc quyền” của họ là nhà ở hoặc thuế nhưng thực sự những điều này có ý nghĩa gì với nhân viên của giáo hoàng?
Để làm bộ máy chính quyền hoạt động – đời sống nội bộ của Nhà nước Vatican – hoặc bộ máy Giáo triều Rôma – điều hành Giáo hội công giáo trên toàn thế giới – Vatican tuyển dụng nhân viên và chuyên gia khắp nơi trên thế giới từ linh mục, nữ tu đến giáo dân.
Theo báo cáo trên trang web của Văn phòng Lao động Trung ương, cơ quan đã bảo vệ quyền lợi của nhân viên được thành lập từ năm 1994 thì có hai hệ thống trả lương: hệ thống thứ nhất dành cho nhân viên có mười thang bậc và hệ thống thứ hai dành cho quản lý cấp cao. Các bộ trưởng, chủ tịch các cơ quan Vatican, thư ký hoặc thứ trưởng của các bộ có lương được phân theo bốn cấp – từ cấp C đến cấp C4.
Trong hệ thống đầu tiên, ba cấp đầu tiên liên quan đến nhân viên cơ bản, từ người gác cửa đến nhân viên bán hàng trong các cửa hàng. Bảy thang cấp tiếp theo là các nhân viên trong các ngành hành chính, kỹ thuật, kế toán, nhà báo của các phương tiện truyền thông Vatican, cho đến người đứng đầu văn phòng.
1500 âu kim cho một công việc cơ bản
Với họ, chương trình của Quốc gia nhỏ không dự trù có thảo luận về lương. Hiện tại, cấp 1 có mức lương khoảng 1.500 âu kim đã trả thuế mỗi tháng, Hiệp hội Nhân viên Giáo dân Vatican (ADLV), được Tòa thánh công nhận từ năm 1993 nói với hãng tin I.Media, mức lương có thể lên đến 3.000 âu kim. Tiền lương được trả 13 tháng – và được trả tháng thứ 14 khi nhân viên nghỉ việc – được hưởng tiền thưởng thâm niên hai năm một lần và tiền điều chỉnh lạm phát. Theo cơ chế, một nhân viên ở cấp 6 có thể có được tiền thưởng khoảng 40 âu kim mỗi hai năm.
Các thể loại quản lý (C, C1, C2 và C3) được hưởng lợi từ một chế độ riêng biệt. Các giám đốc điều hành cấp cao này có hợp đồng 5 năm có thể gia hạn (trên lý thuyết cũng áp dụng cho các nhân viên văn thư và tu sĩ). Năm 2014, Bộ Ngoại giao đã ấn định mức lương cơ bản của các nhà quản lý từ 2.900 đến 3.600 âu kim, một thang bậc không tính đến lạm phát hoặc lợi nhuận nhờ các thương thảo cá nhân.
Báo chí Ý cho biết, hiện nay các hồng y của Giáo triều Rôma có tiền lương từ 4.500 đến 5.000 âu kim – gồm 1.500 âu kim được trả tự động cho tất cả các hồng y trên thế giới. Cần lưu ý, giáo hoàng không có lương.
Nghỉ phép, thất nghiệp và sức khỏe
Nhân viên của Vatican trung bình làm 36 giờ một tuần, được nghỉ 22 ngày hoặc 25 ngày phép mỗi năm – tùy thuộc vào việc họ làm việc năm hay sáu ngày mỗi tuần. Nhân viên không phải người Ý có thể được nghỉ phép thêm ba ngày nếu họ là người châu Âu và năm ngày nếu họ không phải là người châu Âu.
Thêm vào 25 ngày nghỉ lễ trong năm, Tuần Thánh, tuần Phục sinh – các văn phòng đóng cửa từ thứ năm đến thứ ba tuần sau. Hiện nay đã có hệ thống bấm giờ tại các cơ quan, nhân viên phải bấm giờ và số giờ làm thêm sẽ được trả lương hoặc được nghỉ bù.
Về vấn đề bảo hiểm y tế, nhân viên Vatican có một văn phòng y tế đa khoa. Họ cũng có một danh sách các bác sĩ Ý để đi khám. Ngoài việc được ngừng làm việc vì lý do sức khỏe, Vatican còn cho họ vắng mặt hai ngày trong trường hợp bị bệnh.
Việc nghỉ hưu, ấn định là 65 năm với giáo dân, được đảm bảo và theo hệ thống của các nước châu Âu, một thỏa thuận được ký giữa Ý và Tòa thánh năm 2004 và đã được sửa đổi nhiều lần.
Về chính sách gia đình, ít có phúc lợi được thiết lập, ngoài 6 tháng nghỉ thai sản và kể từ năm 2022, ba ngày nghỉ sinh con. Nếu có một số trợ cấp cho các gia đình – rất ít, theo các nhân viên I.Media hỏi – Vatican không có hệ thống nhà trẻ ban ngày hoặc hỗ trợ giáo dục.
Và thất nghiệp là một điểm khó khăn: đơn giản là vì không có thất nghiệp. Trong trường hợp sa thải hoặc mất việc tại Vatican, không có khoản bồi thường nào được cung cấp và nhân viên cũ không được hưởng bất kỳ sự trợ giúp nào. Tuy nhiên, chính sách làm việc của Đức Phanxicô là không ai bị sa thải.
Những “đặc quyền” của nhân viên Vatican
Nhân viên Vatican gần như không phải trả thuế thu nhập – thuế khấu trừ trên tổng thu nhập chỉ 10% – nhưng mức lương của họ ngang với mức lương hiện hành ở Ý, Hiệp hội Nhân viên Giáo dân Vatican đảm bảo trong bản cập nhật gần đây.
Ngoài ra, cơ sở nhà ở và giá thuê vừa phải mà nhân viên Vatican có thể hưởng lợi trước đây đều không còn tồn tại. Được giao cho một cơ quan quản lý bên ngoài – Tecnocasa – hiện nay tiền thuê nhà ở Vatican theo giá thị trường và nhân viên không còn được ưu tiên. Cho đến năm 2023, các giám đốc điều hành cấp cao có thể được hưởng lợi từ giá ưu đãi, hoặc có khi miễn phí, nhưng giáo hoàng đã chấm dứt thông lệ này và dần dần sẽ không còn.
Thiếu bảo trợ xã hội
Thêm nữa, Vatican không có công đoàn và quyền đình công không được công nhận. Cũng cần lưu ý, văn phòng làm việc, tương đương với Hội đồng hòa giải lao động, không có quyền ra quyết định. Ý kiến họ đưa ra chỉ mang tính chất tư vấn và phải được bộ trưởng Ngoại giao xác nhận.
Trong nhiều năm, Hội đồng đã phản đối trên trang web của họ, các nhân viên Tòa thánh đã phàn nàn về việc thiếu bảo trợ xã hội, thăng chức nội bộ và điều chỉnh lương. Một trong số họ liên hệ với I.Media và cho biết: “Tại Vatican, nhiều nhiệm vụ, ít quyền lợi. Việc cải cách Giáo triều chẳng giúp được gì cả. Nhân danh các hạn chế về tiết kiệm và ngân sách, quyền của người lao động không được xem trọng, ông lấy làm tiếc và thừa nhận ‘đảm bảo việc làm’ vẫn còn.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
