CatéGPT, trí tuệ nhân tạo phục vụ Giáo hội
Robot CatéGPT sẽ cho bạn biết tất cả về giáo huấn của Giáo hội
cath.ch, Maurice Page, 2023-07-28
Trí tuệ nhân tạo có thể là một công cụ để truyền giáo không? Một số ứng dụng ngày nay cố gắng chứng minh điều này. Tại Thụy Sĩ vùng nói tiếng Pháp, một nhóm thanh niên công giáo đã thành lập CatéGPT để đưa ra các trả lời “trung thành với giáo lý”. Trang Công giáo Thụy Sĩ có cuộc phỏng vấn với ông Nicolas Torcheboeuf, một trong các nhà thiết kế trang.
Dự án CatéGPT ra đời trong khuôn khổ của tập thể Người trẻ và Gia đình công giáo (Jeunes et Familles catholiques) vào đầu năm 2023 tại Geneva. Tập thể công bố ba động lực: trung thành với Giáo hội Chúa Kitô, với giáo huấn của các giáo hoàng kế vị thánh Phêrô; hỗ trợ cho giám mục Charles Morerod, giáo phận Lausanne-Geneva-Fribourg và cho công việc mục vụ của các linh mục, cuối cùng là chứng tá đức tin trong xã hội.
Ai đứng sau dự án CatéGPT?
Nicolas Torcheboeuf: Công cụ này được phát triển ở Thụy Sĩ vùng nói tiếng Pháp, chúng tôi là hai người trong dự án này, ban đầu đơn giản là sáng kiến cá nhân nhằm cố gắng khám phá các khả năng của chatGPT trong một lãnh vực rất cụ thể. Công cụ này được phát triển trong thời gian chúng ta rảnh rỗi.
Làm thế nào và tại sao ý tưởng này nảy mầm?
CatéGPT ra đời sau một suy tư về tình trạng Giáo hội hiện nay. Chúng ta có thể thấy hai khuynh hướng: một khuynh hướng dựa trên các văn bản của Giáo hội và cố gắng tuân theo giáo huấn của Giáo hội, một khuynh hướng khác là làm việc nhiều hơn về mặt mục vụ và, vì quan tâm đến sự cởi mở, sẽ tìm cách điều chỉnh các quan điểm của Giáo hội trong thời điểm hiện tại nhưng vẫn ở trong khuôn khổ công giáo. Sơ lược, chúng tôi có một khuynh hướng bảo thủ và một khuynh hướng khác tiến bộ.
Một phụ nữ 40 tuổi chưa lập gia đình có thể là phó tế được không?
Trang web công giáo Hoa Kỳ The Pillar đặt câu hỏi: ‘Một phụ nữ 40 tuổi chưa lập gia đình có thể thành phó tế được không?’ với Magisterium A.I. của người Canada phát triển đã rơi vào bẫy vì không nhớ lại điều khoản cấm của giáo luật về vấn đề này.
CatéGPT trả lời tốt hơn khi giải thích: “Theo giáo lý Giáo hội công giáo thì chỉ có nam giới mới được phong chức phó tế. Tuy nhiên đang có nhiều cuộc thảo luận và tranh luận khác nhau về khả năng phong chức phó tế cho phụ nữ”. Trước khi triển khai lập luận theo Kinh thánh, theo các Giáo phụ, huấn quyền và các giáo hoàng.
Chúng tôi muốn chứng tỏ có thể chuyển sang sử dụng công nghệ để chứng minh tính nhất quán và chính xác của giáo huấn công giáo, từ Kinh thánh cho đến các giáo huấn của các giáo hoàng kế tiếp, gồm cả các tiến sĩ Giáo hội và các công đồng.
Hiện nay rất thiếu đào tạo về mặt tôn giáo, ngay cả trong số các người công giáo giữ đạo. Ngày nay ai sẽ đọc một thông điệp hay một hiến pháp tín điều để các thắc mắc của họ được giải đáp? Không phải ai cũng lưu lại trang web của Vatican trên internet của họ. Chúng tôi muốn làm cho những bản văn này có thể tiếp cận được với tất cả những ai tò mò muốn nhận được câu trả lời cho những câu hỏi của họ theo cách nhất quán nhất có thể với giáo lý công giáo.
Liệu dự án có được sự chấp thuận hay hỗ trợ của cơ quan có thẩm quyền của giáo hội không?
Chúng tôi hiện không có tài trợ hoặc hỗ trợ nào của giáo hội. Nhưng chúng tôi đã nói vấn đề hợp tác với những người ở giáo phận Lausanne, Geneva và Fribourg về dự án này. Những người có ảnh hưởng như linh mục Đa Minh Paul-Adrien đã biết về dự án. Nhưng cho đến nay dự án vẫn chưa có một sự hợp tác thực sự để đi tới.
Các nguồn để giới thiệu là những nguồn nào?
Toàn bộ dự án chỉ nằm trong việc tìm kiếm tài liệu tham khảo trên trang web của Vatican. Ràng buộc mà chúng tôi ấn định giúp chúng tôi xác nhận độ tin cậy của các nguồn. Có một lượng văn bản đáng kinh ngạc trên trang web này và CatéGPT muốn là phương tiện để khai thác khối lượng dữ liệu phi thường này. Không xuyên qua một góc độ đặc biệt nào, trí tuệ nhân tạo có thể trích dẫn các bài giảng hoặc các văn bản khác hơi bị lãng quên, nhưng giải quyết chính xác chủ đề được yêu cầu.
Ông quan tâm đến điều gì so với ‘chat’ giữa con người mà chúng ta đã có khá nhiều?
Đó là một tính trung lập chắc chắn hơn và nhất là khả năng phân tích các dữ liệu khổng lồ đáng kinh ngạc. Tuy nhiên, với một số vấn đề như vậy, ví dụ như trong từ vựng của Giáo lý Giáo hội công giáo trên trang Vatican có nhiều liên kết không hoạt động, đến các bài báo đã đổi tên hoặc không còn tồn tại. Trong số các tham chiếu do CatéGPT đưa ra, đôi khi cũng có những liên kết không còn hoạt động.
Trên mô hình kinh tế nào dự án muốn hoạt động lâu dài?
Chúng tôi muốn dùng mô hình tương tự như chatGPT: một lời nhắc trực tuyến cho những người có thể làm quen với công cụ và đặt câu hỏi của họ. Và đối với các nhà phát triển, chúng tôi cung cấp API (cate-gpt.com/documentation) giúp họ truy cập các dữ liệu có cấu trúc. API đòi hỏi trả tiền để vào trang. Ngoài ra, chúng tôi cũng muốn cung cấp khả năng tích hợp, như các plugin javascript trên các trang web hoặc phát triển một ứng dụng điện thoại. Tất cả sẽ yêu cầu đăng ký để tài trợ cho dự án này.
Làm thế nào một trí tuệ nhân tạo ảo như vậy có thể đến được với độc giả?
Với tất cả những công cụ này, chúng tôi hy vọng sẽ tiếp cận được một lượng độc giả khá lớn, ý thức đã bắt đầu có cạnh tranh trong lĩnh vực này, ngay cả trong giới công giáo. Nhưng là tích cực, nó cho thấy qua sự gắn bó với huấn quyền, như tên của Ủy ban A.I. Magisterum Canada cho thấy.
Một công cụ mạnh mẽ nhưng…
Sự xuất hiện của các avatar ChatGPT tôn giáo không có gì đáng ngạc nhiên dưới mắt các chuyên gia. Giáo sư triết gia Steve Bobillier lưu ý: “ChatGPT là công cụ rất mạnh để tìm kiếm thông tin, hơi giống Google nhưng mạnh hơn. Và cũng như Google, chúng ta có thể sử dụng nó tốt hay xấu. Rủi ro ở đây là xem các câu trả lời là “lời của phúc âm”, mà không áp dụng ý nghĩa phê phán với chúng. Một văn bản, dù là văn bản tôn giáo, luôn có một cách giải thích. A.I. đưa ra một, và không nhất thiết nó phải nhất quán nhất.”
Olivier Glassey, nhà xã hội học chuyên về sử dụng kỹ thuật số tại Đại học Lausanne, cho biết thêm: “Sự gia tăng của các A.I. bị nhắm có nguy cơ làm nổi bật một hiện tượng đã tồn tại, đó là không gian kỹ thuật số nơi một số nhóm nhất định chỉ củng cố tầm nhìn của họ về thế giới.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Trí tuệ nhân tạo sẽ là chủ đề của Thông điệp hòa bình
Trí tuệ nhân tạo phục vụ truyền giáo?
Trí tuệ nhân tạo dưới mắt của linh mục Paolo Benanti Dòng Ba Phanxicô
