Canada: Tại Montréal, người dân sống trong khói của nạn cháy rừng
Vào đầu tuần, người dân Montréal, thuộc tỉnh bang Québec, thức dậy với khói mù ô nhiễm do các vụ cháy rừng đang bùng cháy ở miền bắc tỉnh bang Québec. Một tình huống chưa từng có tác động trên sức khỏe của những người yếu đuối nhất và tinh thần của người dân.
la-croix.com, Alexis Gacon, đặc phái viên tại Montréal, Canada
Sau các vụ cháy rừng kéo dài nhiều tuần nay ở miền bắc tỉnh bang Québec, đầu tuần này người dân Montréal thức dậy dưới màn sương ô nhiễm dày đặc. Graham Hughes/ZUMA PRESS/MAXPPP
Dù phải dùng khung tập đi, bà Pauline, 80 tuổi nhưng năng động, bà nhanh chóng leo lên con dốc ngắn chạy dọc Quảng trường Émilie-Gamelin trung tâm thành phố Montréal, bà cho biết: “Tôi sẽ ra ngoài, nhưng tôi đang vội, tôi chỉ đi mua nhu yếu phẩm thôi!” Vì cháy rừng đã kéo dài từ nhiều tuần nay, chính quyền khuyến khích người dân không nên ra ngoài.
Ho do dị ứng với khói mù mịt
Theo Iqair, một công ty Thụy Sĩ chuyên nghiên cứu về các chất gây ô nhiễm khí quyển, số lượng các hạt mịn cao đến mức, ngày chúa nhật 25 tháng 6, thành phố Montréal bị cho là thành phố có chất lượng không khí xấu nhất thế giới. Chính phủ liên bang khuyến cáo không nên ra ngoài. Một phụ nữ nói: “Tất cả những gì tôi phải làm là mở cửa sổ để ho.” Ông Steve, người ở ngoài đường từ 3 năm nay, ông vào một trung tâm mua sắm để tạm trú một giờ. Hít thở không khí từ con đường Sainte-Catherine ở trung tâm thành phố dày đặc trong sương mù, ông bị đau “hơn bình thường”.
Người già và người mắc bệnh đường hô hấp là nạn nhân đầu tiên của khói. Ông Sam Watts, giám đốc trung tâm đón nhận người vô gia cư Mission Bon Accueil cho biết: “Tình trạng này đã làm cho những người có vấn đề hô hấp bị nặng hơn. Chúng tôi đã có các biện pháp phòng ngừa, nhắc những người vô gia cư nên vào nơi ẩn náu để tranh ô nhiễm.” Nhà nước xin người dân đóng cửa sổ, ông Watts lo cho những gia đình sống không có máy điều hòa: “Không có điều hòa, ở trong phòng kín, trời nóng ẩm sẽ rất khó chịu”.
“Có cảm tưởng như ở trong căn phòng có 15.000 người hút thuốc”
Đứng trước làn sóng ô nhiễm chưa từng có, người dân và khách du lịch đã phải dùng khẩu trang. Thành phố tạm thời đóng cửa các cơ sở thể thao ngoài trời và đình chỉ các hoạt động văn hóa ngày chúa nhật. Bắt đầu mùa du lịch, thành phố Montréal phần nào lấy lại hình ảnh trước đại dịch. Gia đình Thụy Sĩ Tanner không hình dung kỳ nghỉ mùa hè của họ lại bắt đầu như vậy.
Ông Julien, người cha của gia đình Tanner cho biết: “Chúng tôi dậy rất sớm, bị jet lag, và cảm giác đầu tiên khi bước ra ngoài thật kinh khủng! Một mùi khói bốc lên tận cổ họng, cảm giác như đang ở trong một căn phòng có 15.000 ngàn người hút thuốc.” Con trai của ông về khách sạn, em bị đau cổ họng: “Con không được khỏe… Con phải dùng thuốc.” Gia đình sẽ nhanh chóng rời Montréal, nhưng chương trình đi nghỉ hè của họ cũng không xa vùng bị cháy. Ông Julien nói: “Chúng tôi sẽ đi Saguenay-Lac-Saint-Jean, chúng tôi không bỏ được, mọi thứ đã lên chương trình.”
Có thể cháy suốt mùa hè
Vùng bắc sông St-Laurent phải đương đầu với khoảng 20 vụ cháy đang hoành hành, 4 trong số vụ này chưa kiểm soát được. Dù tỉnh bang Québec rộng mênh mông nhưng rất khó tránh các vụ cháy và các tác động gián tiếp của chúng trong lúc này. Tổng cộng có 78 đám cháy đang cháy ở Québec. Ở dưới vĩ tuyến 51, 1,3 triệu hêcta đã bị ảnh hưởng, so với trung bình chỉ có hơn 8.000 hêcta trong 10 năm qua, theo dữ liệu của Hiệp hội Bảo vệ Cháy rừng (Sopfire).
Và đây chỉ mới bắt đầu. Thủ tướng tỉnh bang Québec François Legault gần đây cho biết một số đám cháy này có thể cháy “suốt mùa hè”. Một viễn cảnh làm cho anh Ellen Fowler, sinh viên Đại học Québec ở Montréal sợ hãi. Không chỉ ảnh hưởng trên sức khỏe, tinh thần cũng bị ảnh hưởng vì khói thuốc: “Chúng ta nhìn thấy hậu quả của biến đổi khí hậu quá rõ ràng, việc này chiếm trọn tâm trí của tôi. Nó rất thực và rất buồn.”
Cháy rừng tại Canada
* Kể từ tháng 1, có sáu triệu hêcta rừng đã bị cháy ở Canada, diện tích lớn hơn 18 lần so với diện tích trung bình trong mười năm qua (số liệu ngày 19 tháng 6 năm 2023).
* Tổng cộng có 423 đám cháy đang cháy trong cả nước, một nửa trong số này không kiểm soát được. Hơn 100.000 người đã phải di dời từ đầu năm nay do những trận cháy rừng này.
* Canada, quốc gia đang nóng lên nhanh hơn phần còn lại của hành tinh, đã phải đối diện với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt trong những năm gần đây, các chuyên gia cho biết, cường độ và tần suất của chúng ngày càng gia tăng do biến đổi khí hậu.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
