Giáo hoàng sẽ công bố một tông thư về Blaise Pascal
cath.ch, I. Media, 2023-06-14
Nhân kỷ niệm 400 năm ngày sinh của triết gia, nhà toán học Pháp Blaise Pascal, 19-6-2023, dự kiến Đức Phanxicô sẽ công bố một tông thư về ông, I.Media tìm hiểu từ các nguồn tin của Vatican. Năm 2017, Đức Phanxicô cho biết ngài ủng hộ việc phong chân phước cho ông.
Sau tông thư Ánh quang minh đời đời, (Candor Lucis Aeternae, 2021) được công bố nhân kỷ niệm 700 năm ngày qua đời của thi hào Ý Dante Alighieri, một lần nữa, Đức Phanxicô quyết định bày tỏ lòng kính trọng triết gia kitô giáo vĩ đại Blaise Pascal (1623-1662). Từng là giáo sư văn học trong những năm ngài được đào tạo ở Dòng Tên Argentina, ngài đã nghiên cứu tác phẩm của triết gia Pascal và ngài đã trích dẫn nhiều lần trong các bài giảng trong những năm gần đây.
Là nhà toán học, vật lý gia và thần đồng đã phát minh các dụng cụ toán học ngay từ khi còn nhỏ, Blaise Pascal, ở Clermont-Ferrand, đã từng lui tới các nơi ăn chơi phóng khoáng ở Paris trước khi gần với thuyết Giăng-xen, chủ trương một đạo lý khắc khổ lúc đó đang phát triển xung quanh tu viện Port-Royal. Thậm chí ông còn mạnh mẽ bảo vệ thuyết Giăng-xen để chống lại các tu sĩ Dòng Tên trong các Tỉnh dòng.
Đức Phanxicô, giáo hoàng Dòng Tên đầu tiên đã nhiều lần chỉ trích một hình thức tân Giăng-xen trong Giáo hội hiện tại, trong lời chúc Giáo triều nhân lễ Giáng sinh năm 2022, ngài mô tả đây là xu hướng “đóng cửa không khoan nhượng, kể cả trước thẩm quyền giáo hội”. Nhưng ngài cũng công nhận giá trị của ý định ban đầu của phong trào Port-Royal, đặc biệt là cuộc chiến chống chủ nghĩa lạc giáo Pêlagiô chủ trương không cần ơn Chúa và chủ nghĩa giải nghi học, mục tiêu của những công kích của Pascal. Năm 2014, ngài mô tả thuyết giải nghi học như dấu hiệu cho thấy “các kitô hữu biết giáo lý nhưng không có đức tin”.
Trong những năm cuối đời, Pascal bắt đầu viết Lời Biện hộ kitô giáo nhưng đã không thể hoàn thành trước khi ông qua đời. Những trích đoạn của dự án vĩ đại còn dang dở này đã được gom lại trong tác phẩm Tư tưởng (Pensées) của ông. Theo Đức Phanxicô, tác phẩm này là một quyển sách tuyệt vời và thú vị về mặt tôn giáo.”
Trong một buổi tiếp kiến chung năm 2020, ngài cũng đã trích dẫn Mémorial, một lời cầu nguyện ngắn mà triết gia đã cẩn thận khâu vào áo của mình trong những năm cuối đời, sau một trải nghiệm thần bí sâu đậm về việc trở lại.
Sau đó, giáo hoàng đọc một đoạn trích: “Chúa của Áp-ra-ham, Chúa của Y-saac, Chúa của Gia-cốp, không phải Chúa của các triết gia và các nhà thông thái. Xác quyết, xác quyết, cảm nhận, niềm vui, bình an. Chúa của Chúa Giêsu Kitô.” Theo nhà văn Éric-Emmanuel Schmitt, giáo hoàng đã đọc “thuộc lòng” lời cầu nguyện này với ông trong buổi tiếp kiến ngày 14 tháng 11 năm 2022.
Trong một cuộc phỏng vấn với Eugenio Scalfari (1924-2022), nhà sáng lập tờ báo Ý La Repubblica, năm 2017 Đức Phanxicô cho biết cá nhân ngài, ngài nghĩ triết gia Pascal “nên được phong chân phước”. Năm 2019, Hiệp hội Thân hữu Blaise Pascal đã được các sinh viên của trường École Normale Supérieure ở Paris thành lập để ủng hộ cho việc này, nhưng tiến trình phong chân phước chưa được bắt đầu ở tổng giáo phận.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Đức Phanxicô ủng hộ việc phong thánh triết gia Pháp Blaise Pascal
