Đức Phanxicô và linh mục Arturo Sosa, bề trên tổng quyền Dòng Tên trong cuộc gặp với ban biên tập và nhân viên của tạp chí Dòng Tên Văn minh Công giáo, La Civilta Cattolica tại Vatican ngày 9 tháng 2 năm 2017. (Ảnh CNS/L’Osservatore Romano)
ncroline.org, Nicole Winfield, 2022-12-15
Những tiết lộ Vatican đã tha cho một linh mục nổi tiếng hai lần vì lạm dụng quyền lực của mình trên các phụ nữ trưởng thành đã cho thấy hai điểm yếu chính trong chính sách lạm dụng của Tòa thánh: hành vi sai trái về tình dục và thiêng liêng với phụ nữ trưởng thành hiếm khi bị trừng phạt và bí mật vẫn được giữ tuyệt đối, nhất là khi liên quan đến một linh mục có quyền lực.
Ngày 14 tháng 12, Dòng Tên mà Đức Phanxicô thuộc về buộc phải công nhận những tuyên bố ban đầu của họ về linh mục Marko Ivan Rupnik vẫn chưa đầy đủ. Lệnh cho biết linh mục Rupnik bị cáo buộc năm 2021 về những vấn đề không xác định “trong cách ông thi hành sứ vụ của mình” nhưng Bộ Tín Lý xác nhận các cáo buộc đã quá thời hiệu để truy tố.
Nhưng dưới sự chất vấn của các nhà báo, bề trên tổng quyền Dòng Tên Arturo Sosa cho biết Dòng đã truy tố Rupnik về một vụ án riêng biệt trước đó từ năm 2019, kết quả là ông bị kết án, bị vạ tuyệt thông tạm thời vì đã phạm một trong những tội nặng nhất trong giáo luật, xóa tội cho phụ nữ ông đã có quan hệ tình dục.
Theo một người biết hồ sơ nhưng không được phép phát biểu thì vụ án bắt đầu từ năm 2015, khi Rupnik ở Rôma, bị cáo buộc về thuyết thần bí sai lầm nhưng không bị truy tố. Linh mục Sosa trả lời hãng tin AP, linh mục Rupnik nhanh chóng nhận tội liên quan đến bí tích giải tội và chính thức ăn năn, Dòng đã dỡ bỏ vạ tuyệt thông cho ông.
Mặc dù các tu sĩ Dòng Tên cấm Rupnik giải tội hoặc làm linh hướng nhưng các hạn chế mục vụ không ngăn ông cử hành thánh lễ hoặc giảng lễ. Ông tiếp tục viết và sáng tạo nghệ thuật mà công chúng, các phụ nữ thánh hiến trong cộng đoàn của ông hoặc ngay cả các đồng hữu Dòng Tên của ông cũng không biết sự thật..
Tuy linh mục Rupnik không được người công giáo biết đến nhiều, nhưng ông là người khổng lồ trong dòng Tên và hệ thống cấp bậc công giáo vì ông là nghệ sĩ được Giáo hội tìm đến nhiều nhất. Những bức tranh khảm mô tả các cảnh trong Kinh thánh của ông trang trí vương cung thánh đường ở Lộ Đức, nhà nguyện Mẹ Cứu Chuộc ở Vatican và học viện Gioan Phaolô II ở Washington, vương cung thánh đường mới ở Aparecida, Brazil. Linh mục làm logo cho Đại hội Gia đình Thế giới năm 2022 và được giới thiệu trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình của Vatican News để nói về nguồn cảm hứng tôn giáo đằng sau logo này.
Khi vụ án năm 2021 được công khai vào tháng này, các tu sĩ Dòng Tên đã xin Vatican làm sáng tỏ thêm lý do tại sao Rupnik không bị Tòa thánh trừng phạt sau khi ông bị buộc tội.
Sau khi điều chỉnh các thủ tục để trừng phạt các linh mục lạm dụng trẻ em, năm ngoái Vatican đã cập nhật luật để hình sự hóa việc lạm dụng quyền lực đối với người lớn và năm 2020 đã tiết lộ cách cựu hồng y Theodore McCarrick quyền lực một thời đã lạm dụng tình dục các chủng sinh trưởng thành của mình.
Nhưng những tiết lộ mới về Rupnik cho thấy các linh mục công giáo lạm dụng quyền lực của mình để lạm dụng tình dục, thiêng liêng hoặc tâm lý phụ nữ trưởng thành hiếm khi bị trừng phạt theo giáo luật, dù ước tính các linh mục có thể có quan hệ tình dục với phụ nữ cao gấp bốn lần so với trẻ vị thành niên.
Bà Sara Larson, giám đốc điều hành Awake, một nhóm cơ sở của Hoa Kỳ tìm cách giáo dục, vận động và hỗ trợ các tín hữu công giáo sống sót sau khi bị lạm dụng, cho biết có một loại tin tưởng như phản xạ, cho rằng vì không có bạo lực trên thể xác thì mọi quan hệ tình dục giữa người trưởng thành đều là đồng thuận. Tuy nhiên, phong trào #MeToo đã công nhận, sự khác biệt về quyền lực thường biến sự đồng thuận thực sự không thể nào có thật.
Bà Larson nói trong một phỏng vấn qua điện thoại: “Không thể có sự đồng thuận thực sự khi một linh mục ở vị trí có thẩm quyền thiêng liêng trên một người nào đó. Chúng ta biết, hoạt động tình dục giữa bác sĩ và bệnh nhân, giữa nhà trị liệu và khách hàng là một lạm dụng quyền lực nghiêm trọng và chúng tôi xem kiểu tiếp xúc tình dục này là tội phạm. Tình dục giữa một linh mục và người đến gặp linh mục về các mục vụ thiêng liêng thì cũng không khác các trường hợp trên.”
Bà Larson nói, tuy nhiên, bộ máy giáo phẩm thường phản ứng với những phụ nữ báo cáo các linh mục lạm dụng quyền lực trên họ, đổ lỗi cho rằng các phụ nữ này đã quyến rũ linh mục, hoặc coi nhẹ sự việc, chỉ là một “lỗi lầm” hoặc “vi phạm ranh giới” mà không để ý đến các hậu quả tàn khốc có thể gây ra cho người phụ nữ.
Chẳng hạn linh mục Sosa chưa bao giờ dùng chữ “nạn nhân” để nói về các phụ nữ bị linh mục Rupnik lạm dụng. Thay vào đó, ngài thường lặp lại linh mục Rupnik đã phạm sai lầm và các tu sĩ Dòng Tên đã cam kết “chữa lành vết thương”. Linh mục Sosa tuyên bố: “Chúng tôi muốn vượt ra ngoài vấn đề pháp lý và đồng hành với những người bị tổn thương vì loại ứng xử này để chữa lành.”
Vụ tai tiếng liên quan đến linh mục Rupnik nổ ra vào tuần trước khi ba blog của Ý – Silere non Possum, Left.it và Messa in Latino – bắt đầu tiết lộ những cáo buộc lạm dụng thiêng liêng, tâm lý và tình dục của linh mục Rupnik trên các phụ nữ thánh hiến, sống như các nữ tu tại một cộng đồng Dòng Tên mà linh mục cùng chung sống ở quê hương Slovenia của ông trong những năm 1990.
Ngày thứ tư 14 tháng 12, linh mục Sosa cho biết đơn khiếu nại năm 2021 có từ thời kỳ đó và Bộ Tín Lý xác nhận các tội phạm đã quá thời hiệu để truy tố. Linh mục Sosa cũng cho biết linh mục Rupnik buộc phải rời cộng đồng ở Slovenia do một “mâu thuẫn” không xác định với các phụ nữ ở đó. Một nhóm đã theo linh mục về Rôma, nơi ông thành lập Trung tâm Dòng Tên Aletti, một studio nghệ thuật và trung tâm nghiên cứu tập trung vào tác động của văn hóa trên đức tin kitô giáo.
Không có lời giải thích nào về lý do vì sao Bộ, vốn thường không áp dụng thời hiệu cho các tội phạm liên quan đến lạm dụng, lại áp dụng luật trừ trong vụ này, đặc biệt là khi đã có bản án lên án trước đó. Văn phòng, bây giờ được gọi là Bộ Tín Lý do một tu sĩ Dòng Tên đứng đầu, có một công tố viên Dòng Tên xử các vụ tội phạm tình dục và có một nhân vật số 2 vào thời điểm đó là một người sống ở Trung tâm Aletti của linh mục Rupnik.
Khi được hỏi liệu Đức Phanxicô có biết gì về vụ này và có can thiệp hay không, linh mục Sosa trả lời không biết nhưng có thể nghĩ hồng y bộ trưởng Luis Ladaria có thể sẽ thông báo cho giáo hoàng.
Theo bà Doris Reisinger, việc xử lý vụ Rupnik nghe có vẻ quá quen thuộc. Bà đã báo cáo việc lạm dụng tình dục liên quan đến xưng tội khi bà còn là một nữ tu. Theo báo cáo của National Catholic Reporter, năm 2019 Vatican nhận thấy không có “sự chắc chắn tuyệt đối về mặt đạo đức” theo yêu cầu của bà và đã tha tội cho linh mục, ông làm việc ở Bộ vào thời điểm bị buộc tội.
“Không minh bạch và không thiện cảm với các nạn nhân của linh mục Rupnik, và chuyện tai tiếng nhất là, thực sự dường như có sự im lặng chủ ý với trường hợp gần đây nhất và vạ tuyệt thông”, bà Reisinger viết trong một e-mail. “Cá nhân tôi, chuyện này làm cho tôi bệnh”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Thích điều này:
Thích Đang tải...
