Các quà tặng, các giáo hoàng và các tổng thống
Đức Phanxicô và tổng thống Macron trong buổi tiếp kiến riêng ngày thứ sáu 26 tháng 11-2021 tại Vatican.
lavie.fr, Marie-Lucile Kubacki, Rôma,2021-11-26
Khi các nguyên thủ Quốc gia đến thăm các giáo hoàng, có rất nhiều chi tiết đáng kể. Một trong những điểm vui thú nhất là lúc trao quà, các nhà vatican học xem xét kỹ lưỡng các thông điệp chứa trong các món quà, nhất là về phía các nguyên thủ Quốc gia.
Các món quà của các giáo hoàng thì khá cổ điển: các thông điệp, tài liệu của giáo hoàng, đồ khảm từ các xưởng ở Vatican, huy chương của các thánh. Năm 2018, trong chuyến đi Vatican đầu tiên, tổng thống Emmanuel Macron đã tặng Đức Phanxicô ấn bản năm 1949 tiếng Ý quyển Nhật ký cha xứ làng quê (Journal d’un curé de campagne) của cha Georges Bernanos.
Tác phẩm ghi lại cuộc sống khiêm tốn của một linh mục ở vùng quê nghèo Artois, giống như mục tử Jorge Mario Bergoglio thời ngài còn làm lễ ở các khu bình dân và ổ chuột của Buenos Aires, một cách nào đó là gởi đến ngài lời nhắn “con hiểu cha.” Về phần Đức Phanxicô, ngài tặng ông huy chương Thánh Máctinô, chia chiếc áo của mình cho người nghèo. Một món quà dưới dạng lời kêu gọi.
Hai quyển tiểu sử của Thánh I-Nhã
Trong lần đi thăm thứ nhì ngày thứ sáu 26 tháng 11, tổng thống Macron tặng Đức Phanxicô hai quyển tiểu sử của Thánh I-Nhã, người sáng lập Dòng Tên. Một món quà dưới dạng một huy chương hai mặt. Quyển đầu là tác phẩm kinh điển tuyệt vời, một phiên bản hiếm có từ năm 1585 của nhà sử học Dòng Tên người Ý Giovanni Pietro Maffei viết, theo yêu cầu của bề trên tổng quyền lúc bấy giờ.
Quyển thứ nhì độc đáo hơn, là tác phẩm Inigo của tác giả François Sureau, (nxb. Gallimard, 2010) chân dung xem lại của Thánh I-Nhã dưới ngòi bút sắc sảo của luật sư và nhà văn công giáo, người thân cận với vợ chồng ông Macron, năm 2018 tên của ông được nhắc đến như người có thể làm đại sứ nước Pháp ở Vatican.
“Trong một thời gian dài, tôi ghét Ignatius de Loyola, tôi thấy ngài có nét của một người đi lạc ướt đẫm nước mắt, không kín đáo khi ngài kêu gọi chúng tôi với những hy sinh theo trí tưởng tượng thời trung cổ của ngài suy nghĩ”, tác giả viết trong một trích đoạn trích từ phần thứ tư bìa quyển sách do nhà Gallimard xuất bản. Tôi không thích lời của ngài, không thích hai cờ hiệu của ngài, không thích quá khứ quân nhân của ngài, cũng như không thích trong tương lai ngài là vị tướng của giáo hoàng, không thích khuôn mặt với vầng trán hẹp và khó nắm bắt của ngài. Chủ nghĩa quân phiệt của ngài làm tôi chán ngán, cũng như các quy tắc và kỷ luật cùng hàng ngàn việc tế nhị quá đáng trong thư tín của ngài. Tôi không thấy cách nào mà một người như vậy lại muốn thành “người điên vì Chúa Kitô” theo truyền thống Đông phương, và bị khinh thường, lại có thể cân nhắc những ưu và khuyết điểm đến mức độ như vậy và có thể đối diện với những người có quyền lực.”
Vì thế, lần này, thông điệp nằm trong góc nhìn của hai tác phẩm, tác phẩm thứ hai đưa ra sự tiếp nhận đương đại về hình ảnh của nhà sáng lập Dòng Tên ngược với huyền thoại vàng son của ngài.
François Sureau đã nỗ lực, vượt xa mọi hào quang để cho thấy một Ignigo – tên rửa tội tiếng Tây Ban Nha Íđigo López de Loyola – với những mâu thuẫn, những dằn vặt của ngài, trong sự thật trần trụi con người của ngài, khi ngài chỉ là một người lính, trước khi bị một viên đạn thần công bắn làm cho ngài bị chân này ngắn hơn chân kia, để rồi ngài trở thành người trở lại, một vị thánh, một người triệt để thần bí và khổ hạnh. Một táo bạo chắc hẳn đã gây được ấn tượng với giáo hoàng, nhạy cảm với những cách tiếp cận không theo hình thức.
Các món quà của các Tổng thống trước đây
Trong số các món quà của các tổng thống lừng lẫy trước Macron, có quyển Kinh thánh thế kỷ 14 trên giấy da do tổng thống De Gaulle tặng Đức Gioan XXIII năm 1959. Bốn tập tác phẩm của Charles Péguy, một chiến binh xã hội chống giáo sĩ đã trở lại đạo công giáo, sách có ghi chú của nhà văn do tổng thống Giscard d’Estaing tặng Đức Phaolô VI năm 1975. Các ấn bản gốc Niềm vui và Bịp bợm (La Joie et l’Imposture) của Bernanos do tổng thống Nicolas Sarkozy tặng Đức Bênêđictô XVI năm 2007, sau đó là Thiên tài Kitô giáo và Những ký ức ở thế giới bên kia (Génie du Christianisme et Mémoires d’outre-tombe) năm 2010 trong một chuyến thăm mà tổng thống đã xin thêm… một tràng chuỗi.
Năm 1982, trong chuyến thăm Đức Gioan-Phaolô II lần đầu tiên, tổng thống François Mitterrand đã ngừng lại một lúc, khi giáo hoàng tặng cho ông huy chương và tràng hạt, ông nói vào tai ông Michel Vauzelle, phát ngôn viên điện Elysée: “Lấy thêm một, để cho em gái tôi.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Làm sao Tổng thống Macron (lại một lần nữa) có được một buổi tiếp kiến với giáo hoàng
Đức Phanxicô và tổng thống Pháp Macron trao đổi với nhau trong một giờ
