Trong khu ổ chuột của xấu hổ, người Rom của Slovakia chào đón giáo hoàng
la-croix.com, Xavier Le Normand, Kosice, Slovakia, 2021-09-14
Ngày thứ ba 14 tháng 9, Đức Phanxicô sẽ đến thăm Lunik IX, khu ổ chuột lớn của người Rom ở miền đông Slovakia. Kể từ năm 2008, cộng đoàn Salêdiêng đã đến ở khu phố đổ nát và dơ bẩn này với sứ mệnh: hết lòng giúp cư dân ở đây.
Bầu khí bốc lên mùi hôi thối, trộn lẫn với mùi áo quần giặt và mùi thối từ ống cống xông lên. Trên ban công các tòa nhà là những thanh xà có từ thời Xô Viết của những năm 1970, các tòa nhà chưa bao giờ được sửa chữa, áo quần giăng phơi, một khung cảnh đau buồn. Những tòa nhà đổ nát, nước máy không có, dây điện móc trái phép. Lunik IX buồn tẻ, một quận ở ngoại ô Kosice (phía đông Slovakia), khu ổ chuột của người Rom lớn nhất ở quốc gia Trung Âu, nơi tỷ lệ thất nghiệp vượt quá 90%. Một linh mục ở Bratislava cho biết: “Đây là một xấu hổ của quốc gia.”
Ốc đảo yên bình duy nhất ở đây là giáo xứ do các tu sĩ Dòng Salêdiêng phụ trách, giáo xứ hiện có khoảng 4.000 cư dân, bao quanh là những cổng cao có gai, mà một người trẻ định leo lên trước khi bị một linh mục chận lại. Linh mục Marián Peciar cho biết: “Ở đây, chúng tôi phải khóa chặt mọi thứ, nếu không sẽ không có một giây phút nào được yên tĩnh”, cha Peciar vừa vào cộng đoàn Lunik IX đầu tháng 9, cộng đoàn có 4 tu sĩ khác. Cha Peter Veselsky, bề trên cộng đoàn cho biết: “Sự khác biệt lớn giữa chúng tôi và các tổ chức khác làm việc ở đây là chúng tôi thường xuyên ở tại chỗ. Người dân địa phương biết chúng tôi ở đây vì họ nên chúng tôi rất tin tưởng vào điều này.”
Làm mẹ ở tuổi 15, làm bà ở tuổi 30
Các tu sĩ Dòng Salêdiêng đến Lunik IX vào mùa hè năm 2008, theo thỏa thuận với giáo phận, vì các linh mục khác đã không còn có thể làm mục vụ trong khu vực lân cận, họ chỉ đến đây vài giờ mỗi tháng. Xuất thân là người ở Kosice, cha Peter Besenyei gánh trách nhiệm khai mở cộng đồng này, một sứ mệnh mà ngài đã cúi đầu “vì việc làm chứ không phải do mình lựa chọn.” Cha cho biết: “Trải nghiệm với người nghèo đã giúp tôi có những thay đổi lớn lao, vì tôi hiểu tầm quan trọng của việc chú tâm vào chỉ một số ít chuyện đã làm cho chúng tôi thật sự được hạnh phúc.”
Nếu các tu sĩ Salêdiêng không xem mình là “nhân viên xã hội” và “sứ mệnh chính của họ là đưa Chúa Kitô đến với giáo dân”, thì theo lời của bề trên cộng đoàn, họ vẫn phục vụ một số công việc cụ thể cho cư dân trong khu vực lân cận. Cha Besenyei nói: “Kể từ khi chúng tôi đến, chúng tôi đã giúp nhiều người rời khỏi Lunik IX và xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn ở nơi khác. Do đó, nhiệm vụ của chúng tôi là mãi mãi bắt đầu lại.” Các tu sĩ cũng làm việc với các thế hệ trẻ, các thanh niên “mở lòng với các em nhưng thường họ thiếu kinh nghiệm giáo dục trẻ em.” Như người chủ của cửa hàng duy nhất ở đây tâm sự, “ở Lunik IX, các em làm mẹ khi 15 tuổi và làm bà nội, ngoại khi 30 tuổi.”
“Một cử chỉ ngôn sứ cho hòa giải”
Nhiều người Slovakia hơi khó chịu, họ nói, vì sao để cho giáo hoàng đến đây để thế giới thấy quận lỵ nghèo nhất của đất nước? Linh mục Veselsky trả lời: “Vấn đề không phải là để thấy Lunik IX, mà là để ngài gặp những người sống ở đây.” Họ là những người nghèo cần tình thương mà giáo hoàng sẽ mang đến cho họ. Theo cha Besenyei, Đức Phanxicô “không thể không đến Lunik IX, vùng ngoại vi thân thiết của ngài.” Cha xem chuyến thăm này là “cử chỉ hòa giải mang tính ngôn sứ” của người Rom với chính họ và với người Slovaki.
Một lợi ích khác của chuyến tông du là khu phố đã được nhanh chóng sửa chữa. Các tòa nhà đã được sơn lại và những con đường chính được trải nhựa. Bà Maria nói: “Tôi rất vui mừng vì Đức Phanxicô sẽ đến đây.” Là mẹ của 4 đứa con đã sống ở Lunik IX được 20 năm, bà vui mừng thấy các họa sĩ đang nhộn nhịp vẽ lại mặt tiền tòa nhà của bà, nhưng bà thở dài: “Ngay khi những thứ đẹp đẽ vừa mới có, chúng sẽ bị phá hủy ngay lập tức.” Bên cạnh bà Maria, bà Olga cũng chia sẻ cảm xúc của mình về chuyến tông du của giáo hoàng: “Điều quan trọng là ngài ban phép lành cho chúng tôi, vì qua cái nhìn của ngài, Thần Khí sẽ đổ tràn ơn cho chúng tôi.”
Ngày thứ ba 14 tháng 9 của Đức Phanxicô
Từ Batislava, sáng sớm Đức Phanxicô đi máy bay đến Presov cử hành thánh lễ theo nghi thức Thánh Gioan Kim khẩu. Buổi chiều ngài đến Lunik IX gặp cộng đồng người Rom.
Sau đó ngài gặp các bạn trẻ ở sân vận động ở Kosice. Buổi tối, ngài về lại Bratislava để nghỉ đêm cuối cùng ở Slovakia.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Đức Phanxicô thăm trung tâm người Rom ở Lunik IX
Giáo hoàng tìm cách khuyến khích lòng mộ đạo đức bình dân ở Slovakia
Đức Phanxicô gặp cộng đồng người Rom ở Kosice
