lavie.fr, Jordan Pouille và Marie-Lucile Kubacki, 2021-08-09
Tại Saint-Laurent-sur-Sèvre ở Vendée, nước Pháp, sự êm ả của mùa hè đã nhường chỗ cho kinh ngạc, khi ngày thứ hai 9 tháng 8 có tin một người được linh mục Olivier Maire bảo trợ cho ở đã giết ngài. Linh mục Olivier được mọi người nhớ đến như một người có lòng nhân từ.
Linh mục Olivier Maire, thuộc Dòng Truyền giáo Montfort, bị ám sát ngày 9 tháng 8 năm 2021. PHOTOPQR / WEST FRANCE / BILLAUD / MAXPPP
Ngày thứ hai 9 tháng 8, một vài giờ sau hung tin ở Saint-Laurent-sur-Sèvre, một bầu khí kỳ lạ bao phủ giáo xứ: sự tò mò không lành mạnh và sự kinh ngạc tận cùng đã ngấm vào các con đường ở ngôi làng nông thôn nhỏ bé Vendée, thành phố nương thân của các công nhân Cholet. Một vài người tò mò đến trước các nhà báo tác nghiệp với máy camera trên vai, họ đưa tin trực tiếp và hỏi phản ứng của người dân trong thị trấn. Các giáo dân thân thuộc của cha Olivier Maire giữ giãn cách và rất buồn bã.
Gần đó, một chiếc xe tải trắng của hiến binh dùng để nhận dạng tội phạm đậu trong sân của một trong những tòa nhà của Dòng Truyền giáo Montfort – còn được gọi là Đồng hành Đức Maria cho nước Pháp – mà cha Olivier, 61 tuổi, từng là bề trên tỉnh dòng. Những người đàn ông mặc áo xanh, đeo kính đen và áo chống đạn, đi lên đi xuống con đường Gioan-Phaolô II.
Theo những lời khai đầu tiên mà báo La Vie thu thập được, rất ít người trong Dòng biết cha Olivier Maire đang cho nghi phạm tạm trú. Linh mục Paul Lemarié cùng Dòng với cha Olivier cho biết: “Chúng tôi không biết cha Olivier đã cho người thanh niên trẻ này ở trong nhà của cha từ nhiều tháng nay”, linh mục Paul Lemarié vẫn còn ở với cha Olivier đêm hôm trước. Linh mục Lemarié xúc động nói: “Hiếm khi thấy một người thông minh, chẳng chút tự hào dù có rất nhiều bằng cấp. Rất ít người trong chúng tôi có khả năng điều khiển Hội dòng. Thật đau buồn khi có nhiều người lợi dụng vụ này cho mục đích chính trị…”.
Giám mục François Jacolin, giáo phận Luçcon cho biết: “Tôi biết cha Olivier từ hai, ba năm nay. Cha là người giản dị, tốt lành và rất cởi mở.” Ngài nói thêm như để cắt ngắn cuộc tranh cãi: “Hoặc mình phải tách biệt ra khỏi mọi người, hoặc mình phải chấp nhận đặt mình phục vụ người khác.”
Chuyến thăm của Bộ trưởng nội vụ và các cuộc gặp không nên có
Vì có sự sợ hãi và tức giận nơi người dân nên ông Gérald Darmanin, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Pháp đã đến đó vào cuối ngày. Vài phút trước khi ông đến, luật sư Thibault 43 tuổi, cư dân Mauléon, người công giáo đã bộc lộ sự phẫn uất: “Ở đây, ở vùng quê chúng tôi, chúng tôi bị chạm đến tâm can. Hôm nay, chúng tôi muốn có các giải pháp. Tôi là người công giáo, tôi có năm đứa con. Khi đi dự thánh lễ với gia đình, tôi phải nhìn trước nhìn sau xem có ai đó định tấn công chúng tôi không? Có một kho vũ khí lập pháp để tôn trọng và lát nữa khi Bộ trưởng đến, tôi sẽ ở đó để nói lên tiếng nói của chúng tôi! Bộ trưởng chẳng có việc gì phải đến đây, chúng tôi không còn sức để đón quá nhiều người chẳng mấy khi đến đây mỗi năm.”
Trước một số ống kính máy camera trước cửa tòa nhà chính của Hội Truyền giáo, chúng tôi nghe người dân hét lên “Darmanin từ chức!”. Đàng xa, bà Viviane, người đã dự buổi hòa nhạc cuối cùng của linh mục Olivier bị giết ngày chúa nhật, bà đau lòng: “Chúng tôi đã mất một người tốt lành, một nghệ sĩ đàn ống với những bài giảng tuyệt vời. Như vậy là quá đủ, người công giáo chúng ta phải thức tỉnh!” Vài giờ sau, vào cuối ngày, buổi cầu nguyện Kinh Mân Côi diễn ra dưới sự canh chừng chặt chẽ.
Tâm hồn đón nhận
Đằng sau cảm xúc, tức giận và buồn bã, khuôn mặt của cha Olivier Maire dần hiện rõ. Trong cuộc phỏng vấn dành cho kênh truyền hình công giáo KTO cách đây 5 năm nhân chương trình đặc biệt về Thánh Louis-Marie Grignon de Montfort, chúng ta phát hiện đôi mắt lấp lánh của cha sau cặp kính tròn và giọng nói nhẹ nhàng kín đáo. Sinh ra tại Villiers-le-Lac ở Haut-Doubs, cha vào tiểu chủng viện Besançon. Là chuyên gia giỏi về linh đạo Thánh Louis-Marie Grignon de Montfort, cha chịu chức trong hội dòng Montfort cách đây khoảng ba mươi năm.
Cha René Paul, người biết cha Olivier từ lâu khi Cha Paul là bề trên tỉnh dòng và cha Olivier chưa là linh mục, cha cho biết: “Cha Olivier là người đặc biệt dưới nhiều khía cạnh, cả về nhân cách và phẩm chất sống trong cộng đồng. Cha rất vui vẻ và chúng tôi đánh giá cao tinh thần hiếu khách của cha, ngay cả khi đó là nguyên nhân dẫn đến cái chết của cha.”
Một tinh thần đón nhận đã có từ lâu. Khi còn rất trẻ, cha Olivier Maire đã đi hợp tác với Haiti – tương tự như nghĩa vụ quốc gia – trong hai hoặc ba năm, đến mức cha luôn giữ quan hệ rất gắn bó với đất nước này, cha đã tổ chức một loạt hội thảo khi nước Haiti bị động đất năm 2010. Ngày hôm đó, cha thoát chết trong gang tấc khi ngài không đi theo các sinh viên đến trung tâm học tập, các sinh viên này đã thiệt mạng khi một tòa nhà đổ sập trên chiếc xe buýt nhỏ chở họ.
Khi là linh mục, cha được gởi đi Uganda hướng dẫn các tập sinh. Cha René Paul kể tiếp: “Cha ở đó 7 đến 8 năm, vào thời đó tôi ở Kenya để điều phối việc huấn luyện người châu Phi tham gia vào cộng đồng chúng tôi. Trong suốt những năm này, tôi đã cộng tác với cha Olivier. Sau đó cha Olivier được qua Rôma đào tạo trong một học viện chuyên về tâm linh và tâm lý học để chuẩn bị là nhà đào tạo.”
Cha René Paul xúc động khi kể lại, trong thời kỳ phục vụ ở Uganda, cha Olivier Maire đã chăm sóc các tù nhân và bệnh nhân sida, cùng lúc hoàn thành sứ mệnh giảng dạy và đồng hành với các tập sinh. “Cha hướng dẫn tập sinh mở lòng ra để nhạy cảm với nghèo bằng cách tổ chức các trận đấu giữa các tù nhân trẻ của nhà tù Mbarara và tập sinh. Cha có khuynh hướng tiếp cận với những người gặp khó khăn để giúp đỡ họ.”
Chuyên gia về Thánh Louis-Marie de Montfort
Trong Hội dòng Montfort, cha đặc biệt chú ý đến khía cạnh quốc tế, điều này được thuận lợi nhờ cha nói thông thạo tiếng Anh và tiếng Ý. Được Thánh Louis-Marie Grignon de Montfort sáng lập đầu thế kỷ 18, Hội dòng Truyền giáo và Đức Mẹ, ban đầu nhằm mục đích truyền giáo ở vùng nông thôn miền Tây nước Pháp. Theo thời gian, hội dòng đã lan rộng khắp thế giới và hiện có mặt trên 30 quốc gia. Cha René Paul phân tích: “Cha Olivier ở trong một Hội dòng già nua, vì ở Pháp chúng tôi giảm sút rất nhiều, nhưng cha đón nhận các đồng nghiệp từ nước ngoài và hòa nhập họ ở đây. Bây giờ chính họ là người mang lại hy vọng cho cộng đồng chúng tôi.”
Mục tử, người của thực địa, của đón nhận và của gần gũi, cha Olivier Maire cũng là nhà trí thức, là người của lời. Cha René Paul nói: “Đóng góp cao cả nhất của cha Olivier là kiến thức về nhà sáng lập dòng chúng tôi, Thánh Louis-Marie de Montfort. Cha là người tham khảo rộng trong lĩnh vực này, cha viết nhiều bài báo và tích cực đáp ứng các nhu cầu tĩnh tâm theo linh đạo Montfort. Cha rất hùng biện, nói năng lưu loát và rất lôi cuốn. Khi ngài nói về Cha de Montfort thì thật là tuyệt vời.”
Nhân hậu, lắng nghe và âm nhạc
Quả vậy, rất nhiều người đã được đánh động khi nghe cha giảng tĩnh tâm, như Mái ấm Bác ái ở Tressaint, nơi cha đáng lý sẽ đến đây vào cuối năm: “Tất cả những ai biết cha đều nói đây là một người có đời sống nội tâm rất sâu đậm, đầy tinh thần hài hước, nhất quán với lòng tốt và sự lắng nghe của mình. Cha cũng là người kính mến Đức Mẹ đặc biệt, phù với việc cha vào Dòng Montfort. Bà Anne Gruson của Hội dòng nói: “Chúng tôi rất đau lòng khi nghe tin, chúng tôi hiệp ý cầu nguyện với Dòng Montfort.”
Một giáo dân trong giáo xứ cũng hiệp ý: “Vào các ngày chủ nhật ở vương cung thánh đường, cha Olivier đã giảng rất lâu – thỉnh thoảng cha cũng được nhắc nhở về điều này – nhưng không sao. Cha muốn đào sâu Phúc Âm một cách mãnh liệt. Ông Bertrand, một giáo dân làm việc ở tiệm sách tôn giáo gần nhà thờ nhớ lại: “Bạn chỉ có thể là bạn của cha Olivier khi bạn gặp cha. Đó là một người uyên bác và chú tâm.”
Cha cũng là nhạc sĩ, cha chời đàn organ. Chúa nhật 8 tháng 8, trước khi qua đời, cha đã tổ chức buổi hòa nhạc đàn organ tại vương cung thánh đường Thánh Laurent-sur-Sèvre, nơi có mộ của Thánh Louis-Marie de Montfort. Ông Bertrand đau buồn nói: “Tôi nghe nghi can đã thú nhận vụ giết người. Dù sao tôi không khỏi đau buồn khi nghĩ người tấn công cha Olivier lại là người đã đốt cây đàn ống vĩ đại ở nhà thờ nhà thờ chính tòa Nantes… điều này thật bí ẩn.”
Ông kết luận: “Hôm nay là ngày lễ Thánh Edith Stein. Theo cách riêng của mình, cha Olivier Maire cũng là một vị tử đạo.”
Marta An Nguyễn dịch
Bài đọc thêm: Vụ ám sát linh mục Olivier Maire, Pháp: nghi can có thể đã gặp giáo hoàng
Linh mục Paulin Ramanandraibe kể lại câu chuyện linh mục Olivier Maire bị sát hại
