vaticaninsider.lastampa.it, Andrea Tornielli, 21-9-2014
Trên chuyến bay trở về từ Tirana, Đức Phanxicô đã trả lời các câu hỏi của các ký giả tháp tùng ngài: “Tôi được thấy cận cảnh đau khổ của anh chị em …”. Dù chuyến bay chỉ 90 phút nhưng Đức Phanxicô cũng có buổi phỏng vấn ngắn, như thông lệ, với các nhà báo đi cùng, ngài chỉ trả lời các câu hỏi liên quan đến chuyến công du. Khi một nhà báo cố gắng hỏi về Thượng hội đồng về Gia đình sắp đến, ngài xin lỗi vì không trả lời đến các vấn đề khác, nhưng điều này cũng là để không đánh mất tầm quan trọng của sự kiện hôm nay.
Đức Phanxicô nói rằng ngài khám phá thấy người dân Albania “có tính bao dung, họ là anh chị em với nhau, họ có ơn thân ái và có thể thấy điều này qua cách các tôn giáo khác nhau – Hồi giáo, Chính thống, và Công giáo – đang chung sống và cộng tác. Họ làm việc với nhau như anh em.” Giáo hoàng nói rằng ngài ấn tượng “ngay từ đầu” vì sức trẻ của quốc gia này. “Tôi được biết đây là quốc gia trẻ nhất ở châu Âu. Bạn có thể thấy một nền văn hóa cao, nghĩa là “có khả năng xây dựng tinh thần huynh đệ thân ái, “một con đường chung sống và cộng tác hòa bình.”
Đức Phanxicô cũng nói rằng ngài được đánh động khi nghe chuyện các bậc tử đạo Albania. “Tôi đã dành 2 tháng tìm đọc về thời kỳ khó khăn đó, nên tôi có thể hiểu được rõ hơn … Đó là một thời kỳ khốc liệt, một mức độ khốc liệt khủng khiếp.” Về các tấm áp phích khổng lồ về các vị tử đạo trong thời kỳ cộng sản, ngài nói rằng: “Tôi thấy những tấm hình này, vốn không chỉ nói về người Công giáo mà còn về các tín hữu Chính thống và Hồi giáo … họ đã bị giết chỉ vì đã làm chứng cho đức tin của mình vào Thiên Chúa. Và cả ba cộng đồng này đều làm chứng cho Thiên Chúa và làm chứng cho tình huynh đệ.”
Đức Phanxicô nói, ngài muốn gởi đi một thông điệp, không chỉ trong phạm vi Albania, để nói về con đường bình an, sự chung sống và cộng tác hòa bình. Ngài thêm rằng ngài thấy Albania hoàn toàn “đậm chất châu Âu” vì nền văn hóa chung sống hòa bình của quốc gia này. Điều ngài muốn nói khi dùng những lời này, là một thông điệp ủng hộ, ngay cả khi Albania chưa là thành viên của Cộng đồng chung châu Âu.
Và các nhà báo nói đến chuyến công du sắp tới của giáo hoàng là đến Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia có chung đường biên giới với Irắc. “Tôi không thể thay đổi địa lý của một quốc gia …” ngài trả lời bằng cách nói đùa như thế. Ngài cũng nói đến chuyến công du sắp tới đến Strasbourg vào ngày 25 tháng 11. Chuyến công du đến Ankara và Istanbul “có lẽ” sẽ khởi đầu vào ngày 28 tháng 11, để giáo hoàng có thể mừng lễ thánh Anrê vào ngày 30 tháng 11 tại đó.
Cuối cùng, Đức Phanxicô đã thú nhận mình đã cảm động bật khóc khi, trong buổi kinh chiều ở nhà thờ chính tòa Tirana, ngài được nghe chứng tá của một linh mục đã bị nhốt trong tù suốt 27 năm. “Nghe một vị tử đạo nói về sự tử đạo của mình là một cảm nghiệm vô cùng mạnh mẽ. Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều được đánh động. Họ (vị linh mục và thêm một nữ tu kể chuyện đời mình), đã nói rất tự nhiên và với tấm lòng khiêm nhượng như thể họ đang kể chuyện đời của người khác vậy.”
J.B. Thái Hòa dịch