la-croix.com, Léo Durin, 2023-07-25
Các chuyên gia tiếp thị và mạng xã hội có xu hướng phân chia người dân thành các “thế hệ”. Mặc dù đơn giản, khái niệm xã hội học này góp phần định hình tầm nhìn của chúng ta về xã hội.
Ngày nay, trong xã hội có bốn thế hệ chiếm đa số dân số: thế hệ bùng nổ dân số (baby boomers), cũng như thế hệ X, Y (còn gọi là thế hệ thiên niên kỷ) và Z (đôi khi được gọi là thế hệ zoomer). Họ phù hợp với bức họa vĩ đại về “thế hệ” phương Tây, một khái niệm xã hội học tập hợp những cá nhân sống trong cùng một thời kỳ lịch sử và chia sẻ một số hoạt động nào đó.
Ngày Thế Giới Trẻ: Giáo hội đối diện với thách thức của “thế hệ Z”
Ngoài việc bị xác định một cách tùy tiện, có nhiều yếu tố khác (giai cấp, chủng tộc, giới tính) phân chia các thế hệ này. Vì thế nhất thiết khái niệm này phải đơn giản hóa – Trung tâm Nghiên cứu Pew, một nhóm chuyên gia cố vấn Mỹ, thậm chí đã tuyên bố họ có ý định loại bỏ nó vào năm 2023 – nhưng sự phân chia này vẫn được dùng rộng rãi, đặc biệt là trên các phương tiện truyền thông và tiếp thị, để phân tích xã hội và sự phát triển của chúng.
William Strauss và Neil Howe, người Mỹ, cả hai đều là nhà văn, đã đi xa đến mức năm 1991 họ đề xuất một loại hình các thế hệ quay trở lại thời Trung cổ. Như người Arthrian, sinh giữa những năm 1433 và 1460, được xác định bởi Chiến tranh Trăm năm, trong khi Người im lặng, sinh giữa những năm 1925 và 1942, trải qua thời kỳ đáng buồn được đánh dấu bằng Đại suy thoái và Chiến tranh thế giới thứ hai.
Thế hệ Z là gì?
Sinh ra giữa những năm 1990 và đầu những năm 2010, thế hệ Z còn được gọi là “Gen Z”, dường như được định sẵn để cách mạng hóa mọi thứ. Thế hệ này lớn lên trong một xã hội đã bị các công nghệ thông tin mới như Internet, điện thoại thông minh và mạng xã hội biến đổi làm cho thế hệ này có biệt danh là “người bản địa kỹ thuật số”, được gọi là “đứa trẻ kỹ thuật số”.
Giống như thế hệ thiên niên kỷ – những người đi trước họ – họ phải đối diện với bối cảnh kinh tế không thuận lợi khi bắt đầu vào đời với bối cảnh kinh tế không thuận lợi vì đại dịch Covid-19. Và thuận lợi hơn trước những thay đổi trong xã hội, đặc biệt là về giới tính, tình dục, phân biệt chủng tộc và sinh thái. Theo nhóm suy tư, thế hệ này cũng là thế hệ có bằng cấp nhiều nhất trong lịch sử.
Ai là “thế hệ thiên niên kỷ” hoặc thành viên của thế hệ Y?
Thế hệ Y, thế hệ thiên niên kỷ, được sinh ra từ đầu những năm 1980 đến giữa những năm 1995. Họ là những người đầu tiên được sinh ra trong thời Internet, điện thoại di động và mạng xã hội, dù họ cũng đã trải qua kỷ nguyên không có kỹ thuật số. Việc gia nhập thế giới công ăn việc làm của họ cũng rất phức tạp do suy thoái kinh tế vào cuối những năm 2010.
Thế hệ X là gì?
Thế hệ X ban đầu được gọi là “thế hệ baby bust” vì số sinh thấp so với thời kỳ ngay sau chiến tranh. Sinh ra từ năm 1965 đến năm 1976, thế hệ này trải qua những cú sốc dầu mỏ vào những năm 1970 và trải qua sự kết thúc của sự thịnh vượng phương Tây cũng như sự sụp đổ của Liên Xô.
Nhà xã hội học Charles Fleury viết trên tạp chí Nghiên cứu xã hội học rằng, các người của thế hệ này “có nhiều khả năng trải qua con đường sự nghiệp gập ghềnh và không có những điều kiện làm việc thuận lợi so với những người đi trước họ”.
Thế hệ X hay còn được gọi là “thế hệ MTV” là chứng nhân của sức ảnh hưởng của các kênh âm nhạc với thế hệ này. Lần đầu tiên trong lịch sử, trò chơi điện tử được đưa vào phòng khách và trở thành món giải trí đại chúng.
Những đứa trẻ bùng nổ là ai?
Những người thuộc thế hệ bùng nổ trẻ em được sinh ra từ năm 1946 đến 1964, tiếp theo là thế hệ im lặng. Tên của họ bắt nguồn từ “sự bùng nổ trẻ em”, thời kỳ có tỷ lệ sinh cao sau Thế chiến thứ hai.
Cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ sau chiến tranh nhờ công cuộc tái thiết châu Âu, thế hệ này lớn lên với niềm tin chắc chắn rằng thế giới đang được cải thiện. Các người ở thế hệ này được đi học và và mức sống cao hơn so với tổ tiên của họ, việc làm đầy đủ ở cả hai bờ Đại Tây Dương trong những năm 1960.
Thế hệ rất lớn này đã có tác động đáng kể đến đạo đức trong những năm 1960. Sự phản văn hóa của thời đại này, được thể hiện qua các nhân vật lớn như The Beatles, đã thay đổi đáng kể mối quan hệ chủng tộc, quyền của phụ nữ và hệ sinh thái.
Thế hệ tiếp theo sẽ được gọi là gì?
Lịch sử vẫn tiếp tục, một công ty tư vấn của Úc đã đặt tên cho thế hệ tiếp theo: đó sẽ là thế hệ Alpha, sinh ra từ năm 2010. Theo các nhà quan sát, ảnh hưởng của kỹ thuật số đối với những người trẻ này còn quan trọng hơn so với người đi trước, Covid-19 sẽ là một trải nghiệm cơ bản của họ.
Marta An Nguyễn dịch
