Những điều cần biết về mục vụ giáo dân của giáo lý viên
cath.ch, I. Media, 2021-05-11
Ngày thứ hai 10 tháng 5, Đức Phanxicô đã ban hành Tông thư dưới dạng Tự sắc có tên Thừa tác vụ cổ kính, Antiquum ministerium. Hãng tin I. Media trình bày một số điểm chính yếu để hiểu chức vụ mới này và về tầm quan trọng khẩn thiết của việc loan báo Tin Mừng trong thế giới hiện nay.
Nhiệm vụ của giáo lý viên là gì?
Đức Phanxicô nhắc lại trong tự sắc, sứ mệnh của giáo lý viên bao gồm việc đồng hành với tất cả các giai đoạn của việc loan báo Tin Mừng, “từ thông báo đầu tiên giới thiệu Kerygma, trọng tâm đức tin kitô giáo đến đến hướng dẫn làm cho giáo dân ý thức về cuộc sống mới trong Chúa Kitô (…) cho đến khi được đào tạo thường trực”. Điều này giúp cho những người đã được rửa tội “nhận thấy niềm hy vọng ở trong Ngài”. Giáo lý viên là “nhân chứng đức tin, người thầy, nhà sư phạm (người khai tâm các mầu nhiệm thiêng liêng), người tháp tùng và là nhà mô phạm giảng dạy nhân danh Giáo hội”.
Nếu tất cả những người đã rửa tội được gọi để làm giáo lý viên, bây giờ, theo yêu cầu của giám mục, “người giáo lý viên đầu tiên cho chính giáo phận của mình”, thiết lập thừa tác vụ mới này cho giáo dân theo cách thức đã được thiết lập hiện nay của chức Đọc sách và chức Giúp lễ. Tuy nhiên giáo hoàng cảnh báo mọi hình thức giáo sĩ hóa chức vụ này.
Ai được gọi để trở thành một giáo lý viên?
Mục vụ mới này, với “giá trị như một ơn gọi mạnh” là “các giáo dân nam nữ có đức tin sâu đậm” và những người trưởng thành về mặt nhân bản “tích cực tham gia vào đời sống cộng đồng tín hữu kitô”. Họ phải “có khả năng tiếp đón, quảng đại, sống hiệp thông trong tình huynh đệ”. Một giáo lý viên phải có “kinh nghiệm dạy giáo lý trước đó” và phải được “đào tạo về Kinh Thánh, thần học, mục vụ và sư phạm”.
Được giám mục bổ nhiệm, giáo lý viên “phục vụ Giáo hội địa phương” và phải là “cộng tác viên trung thành của các linh mục và phó tế”. Cuối cùng, Đức Phanxicô nhấn mạnh, họ phải hoạt động do “lòng nhiệt thành tông đồ thực sự”.
Thừa tác vụ này đến từ đâu?
Thừa tác vụ giáo lý không phải là một phát minh của Đức Phanxicô. Tự sắc đã nói ra điều này ngay những dòng đầu tiên: “Chức vụ giáo lý viên trong Giáo hội đã có từ lâu đời. Các nhà thần học đồng ý, các ví dụ đầu tiên đã được thấy trong các sách Tân Ước.” Đức Giáo hoàng trích dẫn một số ví dụ, trong đó có thư của Thánh Phaolô gởi tín hữu Cô-rinh-tô, ngài đề cập đến “những người có trách nhiệm giảng dạy.”
Tiếp đó, Đức Phanxicô nhấn mạnh, sứ mệnh giáo lý viên này đã được các giám mục, linh mục, phó tế và tu sĩ thực hiện một cách có hiệu quả từ hai ngàn năm nay. Ngài chính xác nêu lên: “Chúng ta không thể quên vô số linh mục đã tham gia trực tiếp vào việc truyền bá Phúc Âm qua việc dạy giáo lý.”
Ngài cũng cẩn thận nhắc lại, năm 1972, Thánh giáo hoàng Phaolô VI đã xin các hội đồng giám mục thúc đẩy mục vụ giáo lý viên trong số các mục vụ khác, một cách để Đức Phanxicô đặt mình theo truyền thống lớn lao của Giáo hội.
Tại sao thành lập thừa tác vụ này ngày hôm nay?
Đức Phanxicô đã khẳng định điều này: “Tông đồ giáo dân có một giá trị thế tục không thể chối cãi”. Một giá trị mà Giáo hội đã nhắc lại tầm quan trọng của nó trong Công đồng Vatican II, cam kết lặp lại sự dấn thân cần thiết của giáo dân trong công việc loan báo Tin Mừng. Dựa trên sắc lệnh Đến với Muôn dân, Ad Gentes, ban hành năm 1965, Đức Phanxicô nhấn mạnh, chức năng của các giáo lý viên “có tầm quan trọng rất lớn” đối với công việc truyền giáo vĩ đại, trong thời điểm “chỉ có một số ít giáo sĩ”.
Trong thế giới toàn cầu hóa “đòi hỏi một cuộc gặp gỡ đích thực với các thế hệ trẻ”, sự cộng tác của các linh mục trong việc dạy giáo lý trở nên thiết yếu.
Cuối cùng, ngài nhấn mạnh, ngay cả ngày hôm nay, “Thần Khí kêu gọi tất cả giáo dân nam nữ lên đường và gặp gỡ những ai đang chờ đợi để biết được cái đẹp, sự tốt lành và chân lý của đức tin kitô giáo”. Tự sắc này cũng phải giúp đánh thức lòng nhiệt thành cá nhân của tất cả những người đã được rửa tội, và làm sống lại ý thức về việc được kêu gọi để hoàn thành sứ mệnh của họ trong cộng đồng. ”
Cụ thể, điều gì sẽ xảy ra?
Nếu thừa tác vụ giáo lý viên được chính thức thiết lập theo tự sắc này, thì Đức Phanxicô đưa ra con đường phải tuân theo để tự sắc được áp dụng một cách cụ thể. Trước hết, ngài xin Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích đảm bảo “trong thời gian ngắn nhất” công bố “nghi thức thiết lập sứ vụ giáo lý viên”.
Kế đó ngài mời các hội đồng giám mục làm cho mục vụ này trở nên “hiệu quả”, bằng cách thiết lập một tiến trình đào tạo cần thiết và các tiêu chuẩn quy định để đạt được tiêu chuẩn mục vụ. Cuối cùng, văn bản chỉ rõ, các thượng hội đồng các Giáo hội Đông phương và các Hội đồng Giáo phẩm sẽ có thể nhận được tự sắc này trên cơ sở quyền đặc biệt của họ.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: ĐTC chính thức thiết lập thừa tác vụ giáo lý ministerium.html
