Được bầu cách đây một tháng, Đức Lêô XIV được Giáo triều nhìn nhận như thế nào?
cath.ch, Ban biên tập, 2025-06-07
“Tất cả đều bị cuốn hút ngay từ những phút đầu tiên Đức Lêô ra ban-công Đền thờ Thánh Phêrô.” Tại Vatican, 4.800 nhân viên của Quốc gia nhỏ bé này đã nhiệt tình chào đón Đức Lêô, đặc biệt khi triều Đức Phanxicô được đánh dấu bằng một cuộc cải cách khó thực hiện và phong cách quản lý khó đoán định, để lại một số cảm nhận tiêu cực trong các giáo phận. Các nhân viên chưa thấy Đức Lêô đưa ra lập trường của ngài về những vấn đề tế nhị đang chờ ngài.
Một nhân viên tại San Calisto, quận Trastevere cho biết: “Trong Bộ của tôi và trong Giáo triều, ai cũng tràn đầy hy vọng.” Họ có lý do chính đáng: dưới thời Đức Phanxicô, hầu hết họ cảm thấy mình “bị bỏ rơi, bị gạt sang một bên”. Không che giấu thất vọng, một số nhân viên cho biết họ cảm thấy “nhẹ nhõm” khi biết một trang sách đã được lật qua: “Bầu khí trở nên thanh thản và tự tin hơn.”
Một nhân viên có bằng tiến sĩ giáo luật cho biết: “Đức Phanxicô chủ yếu lo mục vụ, Vatican có nhiều nguồn lực nhưng chưa được khai thác hết.” Một linh mục đã làm việc ở Vatican 4 năm cho biết: “Dưới triều Đức Phanxicô, chúng tôi như ở bên lề, ngài đã tạo các tổn thương và phẫn nộ.” Một nhân viên khác nói: “Tuy nhiên các nhân viên vẫn tôn trọng hình ảnh của giáo hoàng nên đã giảm thiểu vấn đề.”
Các hành vi đầu tiên của Đức Lêô được xem xét kỹ lưỡng “dưới kính lúp”
Nhiều người đã biết Hồng y Robert Francis Prevost khi ngài làm Bộ trưởng Bộ Giám mục, nhưng ít ai chờ ngài xuất hiện ở ban-công Habemus papam và ở ghế Thánh Phêrô. Trong tháng qua, mọi quyết định của ngài đều được xem xét kỹ lưỡng, ngài có những cử chỉ an ủi, trấn an.
Hai tuần sau khi được bầu, bài phát biểu đầu tiên của ngài được Giáo triều hoan nghênh. Nhân viên ở San Calisto phân tích: “Đức Lêô nói ngay từ đầu ‘Giáo triều lưu giữ ký ức’ nhưng khía cạnh tôn trọng truyền thống này lại thiếu ở Đức Phanxicô, ngài là người cách mạng. Bây giờ chúng tôi được ổn định hơn.”
Nhiều nhân viên nhấn mạnh đến các dấu hiệu xoa dịu được Đức Lêô thể hiện, như việc ngài cử Hồng y Robert Sarah – người bảo thủ – đại diện ngài đi dự lễ Đại xá tại Sainte-Anne d’Auray ở Pháp. Những người khác nhấn mạnh đến việc ngài đã tiếp Hồng y Angelo Becciu, người bị kết án trong phiên tòa xét xử vụ tòa nhà ở London.
Phần thưởng dành cho các nhân viên Vatican
Đức Lêô ngay lập tức đề cập đến công lý xã hội trong quan hệ với các nhân viên giáo triều, một nhân viên cho biết: “Việc thúc đẩy Học thuyết Xã hội được nhân viên Vatican hoan nghênh, ngay từ đầu ngài thưởng theo truyền thống khi bầu Tân Giáo hoàng: các nhân viên được thưởng 500 âu kim, tiền thưởng này không được Đức Phanxicô cho. Bài phát biểu của ngài trước Giáo triều đã chạm đến trái tim mọi người, còn hơn cả phần thưởng. Mọi người đều nhớ câu nói: ‘Các giáo hoàng đến rồi đi, nhưng Giáo triều vẫn còn.’ Đức Phanxicô đã nói với chúng tôi về các căn bệnh của chúng tôi (Bài diễn văn Giáng sinh năm 2014 của Đức Phanxicô gởi đến các hồng y, trong đó ngài kê các căn bệnh của Giáo triều).”
Trước các nhân viên của Phủ Quốc vụ khanh, Đức Lêô bảo vệ đường lối của tông hiến Anh em hãy rao giảng Tin Mừng Praedicate Evangelium được Đức Phanxicô công bố năm 2022 | © Truyền thông Vatican
Bài phát biểu của Đức Lêô với các linh mục ở Rôma khi ngài đến Nhà thờ chính tòa Thánh Gioan Lateran là dấu hiệu của một quan tâm đặc biệt, một tinh tế đã phần nào bị mất đi. Đức Phanxicô chỉ trích nặng chủ nghĩa giáo sĩ và tham vọng nghề nghiệp của các linh mục.
Một cách quản trị thận trọng
Về công việc hàng ngày tại Vatican, một nhân viên của Bộ Truyền thông khẳng định: “Chúng tôi cảm thấy có điều gì đó có cấu trúc hơn, thông tin nội bộ được thông báo chính xác hơn, ít mang tính hình thức hơn.” Một số nhân viên nghĩ Đức Lêô sẽ dựa vào Giáo triều nhiều hơn, không như Đức Phanxicô, ngài không ngần ngại bỏ qua Giáo triều để điều hành công việc.
Giáo hoàng người Mỹ gốc Peru được mọi người cho là người “thận trọng, điềm đạm, kín đáo và nghiêm túc”. Một chuyên gia cho rằng, với Đức Lêô “nguy cơ trượt ngã sẽ ít hơn”. Đức Phanxicô quen với các ứng biến gây chú ý, ngài không làm vừa lòng mọi người, nhất là khi ngài chỉ trích các hành động thái quá của thế giới, ngài đã ngắt bài phát biểu để nhấn mạnh ‘thật đáng xấu hổ!’, câu này đã có tác dụng,
Đức Lêô được biết với khả năng lắng nghe của ngài, một cộng sự của ngài nhấn mạnh: “Ngài dành thì giờ để tương tác với những người làm việc với ngài.”
Thử thách với các dự án tế nhị sắp tới
Một nhân viên làm việc hơn 10 năm ở Giáo triều cho biết: “Đức Lêô được lòng giáo dân, nhưng ngài chưa đưa ra một quyết định khó khăn nào.” Trong số các nhiệm vụ ngài đảm trách, ngài tiếp tục cải cách Giáo triều Rôma, một dự án lớn của triều Đức Phanxicô dẫn đến – đôi khi đau đớn – việc ban hành Tông hiến Anh em hãy rao giảng Tin Mừng Praedicate Evangelium năm 2022.
Đức Lêô đã nhiều lần bảo vệ cuộc cải cách này, ngài cho thấy ngài tiếp tục di sản của Đức Phanxicô. Một giáo dân ở San Calisto khẳng định: “Đức Lêô không phải là phiên bản Phanxicô II, nhưng ngài có cùng quan điểm. Ngài sẽ phải quyết định những vấn đề cấp bách như cải cách tài chính đã thâm hụt trong nhiều năm.” Vài tháng trước khi mất, Đức Phanxicô đã giao cho Bộ Truyền thông nhiệm vụ cắt giảm chi tiêu và tuyên bố sẽ cải cách chế độ lương hưu đã làm cho nhiều nhân viên bất mãn.
Một vấn đề tế nhị sẽ được đặt ra: đó là vấn đề bổ nhiệm. Một ngày sau khi được bầu, Đức Lêô đã “tạm thời” xác nhận các vị trí lãnh đạo của Giáo triều, ngài cần thời gian để cân nhắc trước khi tiến hành bất kỳ một gia hạn nào. Tình trạng này đặt ra nhiều câu hỏi về những gì sẽ xảy ra tiếp theo. Một nhân viên lưu ý: “Đây là thời điểm có thể có nhiều thay đổi, một số người cảm thấy căng thẳng và sợ.”
Công việc vẫn chưa xong, vẫn còn nhiều điều chưa biết về các vị trí có trách nhiệm trong số những cộng sự thân cận của ngài. Dù sao các nhân viên mong chờ một thời gian quan sát kéo dài vài tháng trước khi bắt đầu công việc, một nhân viên làm việc lâu năm dự đoán: “Đức Lêô dành thời gian để hành động, ngài không vội vàng.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Sự sống: từ được Đức Lêô nhắc đến nhiều trong tháng đầu tiên
Những câu nói quan trọng nhất của Đức Lêô từ đầu triều của ngài
Không phải Phanxicô II: Ấn tượng đầu tiên của các Hồng y về Đức Lêô XIV
