Đức Phanxicô và sự trở lại của Dòng Tên
causeur.fr, Marie-Hélène Verdier, 2023-12-26
Ngày 26 tháng 12 năm 2023
Ngày 30 tháng 9 năm 2023, tổng giám mục Víctor Manuel Fernández đã được Đức Phanxicô phong hồng y.
Hồng y Víctor Manuel Fernández công bố Fiducia supplicans cho phép chúc phúc cho các cặp đồng tính, tạo thành một kiệt tác trong nghệ thuật giải nghi học. Diễn đàn của Marie-Hélène Verdier.
Một lần nữa Đức Phanxicô đã chứng tỏ tính sáng tạo mục vụ của ngài khi ngài thiết lập từ Sách Thánh, không đụng chạm đến giáo điều, một chúc phúc phi phụng vụ dành cho các cặp vợ chồng bị cho là “bất hợp lệ”. Cần phải đọc đầy đủ tuyên bố Fiducia supplicans, được hồng y Fernandez, bộ trưởng bộ Giáo lý Đức tin ký, xứng đáng với thời các Tỉnh Dòng của Pascal. Dưới sự bảo bọc của lòng thương xót và khả năng để mọi người được chúc phúc và cảm thấy được chúc phúc, từ các chúc lành của Sách Thánh, chúng ta phân biệt được giữa chúc phúc có tính cách “đi xuống” và chúc phúc có tính chất “đi lên” của chức thánh. Không thiếu những tấm gương, từ Menkixêđéc, Ápraham, Y-sác, Giacốp, Môise, Arôn, Zachari, Simêôn, và tất cả những nhà lãnh đạo cộng đồng chúc phúc cho con cái họ, cho đến Chúa Giêsu, Đấng kết hợp tính cách đi xuống và đi lên. Từ những cân nhắc về “chúc phúc” này, thần học không hề vắng mặt vì “những ân sủng hiện tại” và “loan báo Tin Mừng, kerygma” có mặt ở đó. Kết quả là các chúc phúc “không ngừng tiến hóa” và chúng ta phải phân biệt phép lành linh mục truyền xuống, được Giáo hội giám sát, với phép lành “tự phát” hay phép lành của lòng mộ đạo bình dân, dưới sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần, “biến đổi thành sự hòa nhập, tự phát và bình an”.
Một chúc phúc tạo hoang mang?
Nhưng vì chúng ta chỉ chúc phúc cho điều gì đó phù hợp với ý Chúa, nên bức thư cảnh báo chống lại chủ nghĩa tinh hoa tự mê và độc đoán, sẽ nâng “chúc phúc nâng cao này lên thành phạm trù chuẩn mực và bị trừng phạt bởi lối giải nghi học không thể chấp nhận được”. Thật là một viên ngọc quý! Người đọc, quen thuộc với các Tỉnh Dòng của Pascal, sẽ vui mừng tìm thấy trong lời tuyên bố mục vụ này tinh thần cổ điển của Dòng Tên, dễ chịu và tinh tế, về “những ý kiến có thể xảy ra”, vốn đi đôi với chiều hướng của ý định.
Xét từ một góc độ hài hước, thậm chí không chính đáng, chúc phúc kiểu mới này không có tính chất giáo điều, thoát khỏi luật thừa nhận các cặp đồng tính, và trung thành với giáo điều công giáo không công nhận là một chúc phúc – nghĩa là một việc được Thiên Chúa chúc phúc – hôn nhân giữa một người nam và một người nữ mở ra cho thế hệ con cái. Con người được tự do trong hành động của mình, không phải vì họ nhận ra mình là người nghèo khó hay “mong manh” trước Thiên Chúa mà một cặp đồng tính hoặc những người ly dị và tái hôn xin một phép lành, nhưng vì, dù tuyên bố, bất kể bức thư nói gì, tính hợp pháp về địa vị của mình, họ muốn được chúc phúc – giảm dần hoặc tăng dần – để ban phước cho hoàn cảnh hôn nhân của họ. Tuy nhiên, chúng ta không thể làm chệch hướng việc trung gian của linh mục khỏi mục đích của nó. Bằng chứng cho điều này là sự bóp méo bản văn này nhằm cổ vũ chúc phúc này cho các cặp vợ chồng “bất hợp lệ” trong khi vẫn giữ vững lập trường về giáo lý lâu đời của Giáo hội vốn không cho phép “bất kỳ loại nghi thức hoặc phép lành phụng vụ nào dẫn đến sự nhầm lẫn”.
Những người đạo đức giả tiến bộ
Vì vậy, tinh tế, chúc phúc này, như họ nói? Đúng hơn là của tu sĩ Dòng Tên! Làm thế nào một phép lành ngoài phụng vụ được một linh mục ban, bên ngoài Giáo hội, cho một cặp vợ chồng, chứ không phải cho những cá nhân – trong chuyến thăm thánh đường, trong một buổi cầu nguyện nhóm, khi gặp một linh mục – lại có một giá trị tôn giáo nào đó? Và tại sao lại có một thư mục vụ được giáo hoàng ký về chủ đề này? Người đã được rửa tội không thể chúc phúc cho bất cứ ai mình muốn, vào bất kỳ dịp nào, dưới tác dụng của “ân sủng hiện tại” sao? Giá trị gia tăng nào sẽ là phép lành của một linh mục ban bên ngoài Giáo hội, ngoài hôn nhân, ngoài nghi thức – tuyên bố nhấn mạnh điều này – nếu không phải là “tránh mọi loại nhầm lẫn và tai tiếng”? Làm sao chúng ta có thể không nghĩ đến nhân vật Tartuffe trong vở hài kịch cùng tên của kịch tác gia Pháp Molière: “Vụ bê bối của thế gian là nguyên nhân gây ra sự xúc phạm / Và phạm tội trong im lặng không phải là tội lỗi”.
Các phương tiện truyền thông tiến bộ, không biết gì về giáo lý công giáo mà họ không có trong cuộc sống hàng ngày, đã hoan nghênh sự cập nhật này của Giáo hội. Mặt khác, bức thư này đã gây rắc rối và hoang mang cho các tín hữu và người có đạo trên khắp thế giới. Nếu thời điểm của bức thư này không được linh hứng – một tuần trước Lễ Giáng Sinh – thì ít nhất một độc giả của Tỉnh Dòng đã đọc nó một cách thích thú. Những tác phẩm kinh điển của chúng ta chắc chắn vẫn còn hợp thời trang!
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
