Đức Phanxicô dời các điểm chính

102

Đức Phanxicô dời các điểm chính

Việc Đức Phanxicô phong hồng y trong công nghị ngày 27 tháng 8 năm 2022, là một sự kiện: thiết lập một trung tâm trọng lực mới của Giáo hội. Hồng y Jean-Marc Aveline người Pháp được liên kết qua cuộc sống cá nhân và nhiệm vụ của ngài ở Địa Trung Hải là một biểu tượng của việc này.

lavie.fr, Aymeric Christensen, Giám đốc biên tập, 2022-05-31

Cân bằng, như chúng ta biết, không phải là vấn đề về hình thức nhưng là trọng tâm. Vì thế khi xuất hiện trước công chúng – và đôi khi trước tín hữu kitô phương Tây – Giáo hội công giáo không phải lúc nào cũng là hình ảnh làm rung động trên toàn thế giới, hình ảnh được xây dựng từ Rôma dưới năng động của Đức Phanxicô. Danh sách được công bố ngày ngài chúa nhật 29 tháng 5 nói lên điều này rõ ràng, đặc biệt là ở Pháp với việc lựa chọn hồng y Jean-Marc Aveline, giáo phận Marseille.

Cuối cùng cũng có một hồng y người Pháp! Đã được chờ đợi từ nhiều năm ở một đất nước không còn hồng y “tại vị” nào đứng đầu một giáo phận, việc bổ nhiệm này minh họa cho “phương pháp của Đức Phanxicô”. Dù là muộn, nhưng Giáo hội nhắc lại, từ những thập kỷ gần đây, trọng tâm Giáo hội công giáo đã dời từ Lục địa già sang các nước phía Nam, đặc biệt là châu Á.

Kitô giáo đại chúng vẫn chưa chết

Và vì các ghế hồng y không còn ở Paris hoặc Lyon, nên đã có một phân cấp thứ hai, trong chính nội địa Giáo hội Pháp. Tuy nhiên, sẽ là sai lầm nếu chỉ xem đây như một lựa chọn mang tính biểu tượng. Tạo một vai trò như vậy cho tổng giám mục giáo phận  Marseille cũng giống như sự gần gũi giữa hai người cũng là một thông điệp.

Xét cho cùng, thông điệp này của Đức Phanxicô rất đơn giản: Kitô giáo đại chúng không chết. Đại chúng theo nghĩa nào? Trước hết theo nghĩa các tầng lớp bình dân, cần phải đến gấp với những người ở “vùng ngoại vi hiện sinh” này, như một liều thuốc giải độc cho quá trình trưởng giả hóa từng tồn tại ở nhiều giáo xứ.

Sự thắt chặt này, khi đi đôi với khuynh hướng cánh hữu hóa các tín hữu sẽ làm cho Giáo hội có nguy cơ mất tính phổ quát và tình huynh đệ của mình. Nhưng đại chúng cũng phổ biến với lòng mộ đạo bình dân, chẳng hạn việc kính mến Đức Mẹ ở Marseille mà một số nhà trí thức hoặc thiêng liêng đôi khi nhìn từ trên cao, cho là quá hiển hiện hoặc mê tín. Ở đây cũng như ở những nơi khác, giáo hoàng có một ưu tiên rõ rệt với các giám mục biết lắng nghe giáo dân, càng gần với thực tế mục vụ “từ dưới thấp” càng tốt. Vì thế giám mục Ấn Độ Anthony Poola, người Đalit đầu tiên (tầng lớp cùng đinh) được phong hồng y, giám mục Peter Okpaleke người Nigeria bị từ chối khỏi giáo phận của mình vì lý do bộ lạc, giám mục Giorgio Marengo người Ý, nhà truyền giáo 20 năm ở Mông Cổ, giám mục Hoa Kỳ Robert McElroy, tiếng nói xã hội được gọi để tăng sức mạnh hơn ở đất nước của ngài…

Đối thoại và gặp gỡ

Ở Pháp, với tân hồng y Jean-Marc Aveline, đó là lựa chọn một người có tầm nhìn mục vụ dựa nhiều trên sự giản dị cá nhân cũng như dựa trên tầm nhìn và hành động cao cả, không sợ đối thoại hay gặp gỡ, trái ngược với bất kỳ ai bị cám dỗ theo chủ nghĩa dân túy; đó cũng là lựa chọn của một thành phố, thành phố Marseille, như lời nhắc chúng ta không chỉ hướng về châu Âu và Đại Tây Dương, mà còn hướng về Địa Trung Hải. Hồng y ở vùng Biển Mare Nostrum này, ở Algeria, đã thiết lập một mục vụ giáo phận dành riêng cho các mối quan hệ Địa Trung Hải.

Giống như toàn thể Giáo hội, công giáo Pháp được mời gọi dời trọng tâm sang biên giới của chính mình, dù khi điều này có nghĩa là tự đặt mình vào vị trí mất cân bằng. Một thái độ hoàn toàn phù hợp với cách tiếp cận của Thượng hội đồng hiện tại về tính hiệp hành, giai đoạn cấp giáo phận sẽ phát động ngày 14 và 15 tháng 6 năm 2022 với cuộc bỏ phiếu tổng hợp quốc gia và được Hội đồng Giám mục Pháp gởi về Vatican.

Nếu “dân Chúa đã được hỏi ý kiến”, các giám mục sẽ có lời cuối cùng. Việc giải phân quyền trung tâm thể chế chỉ có thể thực hiện từng bước nhỏ…

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Bài đọc thêm: Hồng y Okpaleke người Nigeria, một lựa chọn mạnh mẽ để chống lại chủ nghĩa bộ lạc

“Tôi, một hồng y trẻ ở đất nước Mông Cổ xa xôi. Đức Phanxicô đã biết cách làm kinh ngạc”

Tổng giám mục Virgilio do Carmo da Silva, hồng y trẻ đầu tiên của Đông Timor