Yêu thương là đi về nhà

323

Yêu thương là đi về nhà

Trích sách Tập sống vượt lên nỗi sợ, Forgotten among the Lilies, Learning to Love Beyond Our Fears, Ronald Rolheiser

Quả tim con người thật phức tạp. Đa số chúng ta phải trả bài học đắt giá để học được điều đó.

Quả tim đang thuyết phục chúng ta sống một mối tình lớn, bỗng nó đổi hướng, nó bỏ mặc chúng ta với cảm nhận chính nó đã từng thuyết phục chúng ta đó là tình yêu.

 

Tôi nghĩ, hầu hết chúng ta, đều có kinh nghiệm lầm lỡ trong tình yêu – gặp gỡ chốc lát tưởng là tình yêu, để cho mối tình bị chua cay hay có mới nới cũ.

Cuối cùng thì đã quá muộn khi chúng ta hiểu tình cảm mà chúng ta muốn được bền lâu lại chóng thành mây khói, một cảm nhận chua xót, vỡ mộng, bị phản bội xâm chiếm tâm hồn.

Trong những điều kiện này, cọng thêm các thảm cảnh mà chúng ta gọi là ly dị, tình bạn tan vỡ, tình yêu cay chua thì tại sao chúng ta lại ngạc nhiên khi tự hỏi một cách đau đớn: làm sao biết được tình yêu đích thật?

Làm sao biết quả tim đang lừa tôi?

Làm sao biết người này sẽ là người chồng, người vợ, người bạn tốt của tôi? Làm sao biết tôi đang hời hợt, ngây thơ, hay đang lợi dụng một ai đó?

Không thể nào trả lời một cách đơn giản cho những câu hỏi này, vì tình yêu luôn luôn có phần bí ẩn, mù quáng, và không thể giải thích được. Tuy nhiên nó không hoàn toàn mù quáng, trách nhiệm với người khác và với bản thân buộc chúng ta phải cố gắng phân biệt đâu là tình yêu thật, đâu là phù du.

Tình yêu đích thật là gì? Tình yêu đích thật là cảm nhận chúng ta đang đi về nhà. Tôi sẽ cố gắng giải thích.

Thi sĩ Robert Frost nói “căn nhà” là nơi phải đón nhận bạn, nơi chốn bạn không cần chiến đấu mới có hay phải xứng đáng mới được. Cha Henri Nouwen kể lại kinh nghiệm sống với người khuyết tật tâm thần ở cộng đoàn L’Arche: “Điều rất đặc biệt khi sống ở đây là tôi được những người tuyệt đối không có một ấn tượng nào về tôi yêu thương tôi.”

Hai nhận xét trên rất hữu ích để trả lời cho câu hỏi: làm sao để biết đó là tình yêu đích thật?

Tình yêu đích thật, luôn luôn là một sự trở về nhà, không phải vì mình xứng đáng hoặc mình thắng mới được về nhà, về nơi bạn cảm nhận người khác yêu bạn, bạn không cần phải gây ấn tượng.

Tình yêu đích thật này là tình yêu mang bảo đảm, là nơi chốn bình an, là mái ấm, là bến bờ an toàn để chúng ta trú ẩn. Là nơi chốn nghỉ ngơi. Là nơi bạn sống mà bạn không cảm nhận ước muốn cũng như nhu cầu phải đi về nhà.

Trái lại, mối tình chốc lát và các loại quan hệ tưởng là giống tình yêu, nó là nơi chốn không an toàn, làm chúng ta đầy day dứt, nơi chốn “người ta không bắt buộc phải đón nhận chúng ta”, những nơi chúng ta phải đấu tranh, những cảnh chúng ta phải tạo ấn tượng tốt trước khi được chấp nhận trở về nhà.

Trong tình yêu hay trong tình bạn, chúng ta có thể bị tiếng sét ái tình, bị huyễn hoặc vì một người nào đó rất khác với mình – một người mà quả tim sẽ không bao giờ là nơi trú ẩn bình an. Có thể sẽ rất thú vị, vui nhộn khi ở bên cạnh họ. Trong trường hợp cú sét ái tình, có thể người ta sẽ cảm nhận một nhu cầu ám ảnh, kiểu giống như người nghiện cần thuốc.

Nhưng cuối cùng, dù có kích thích và ám ảnh, một khi có đủ liều lượng thuốc cần dùng, chúng ta cần và muốn trở về nhà thì quả tim người đó sẽ không bao giờ là nhà của chúng ta.

Tình yêu và tình bạn đích thật là căn nhà – bạn không cần bỏ nhà ra đi để trở về! Mỗi lần chúng ta sống một tình yêu mà tình yêu này bắt chúng ta phải đi về nhà – thì dù cho tình yêu này có mạnh, có giá trị và tốt đẹp với chúng ta như thế nào đi nữa – nó sẽ không bao giờ là tình yêu để chúng ta có thể xây đắp một cuộc hôn nhân hay một tình bạn mật thiết đích thật.

Vì vậy tiêu chuẩn để chọn một người để lập gia đình hay một người bạn thân, đó là cảm nhận mình về nhà. Tình yêu, là thoải mái ở trong nhà mình.

Nếu tâm thân chúng ta không dừng lại ở một người, dù người đó hấp dẫn như thế nào thì họ sẽ không bao giờ là một phần tử trong cuộc sống chúng ta và hai người phải xa nhau, mỗi người đi một con đường để mỗi người về nhà của mình.

Vì quả tim con người phức tạp như thế, nên chúng ta có thể đau đớn, tuyệt vọng vì một ai mà không thể nào tìm được trong quan hệ này một chỗ đứng thích hợp. Cuối cùng, sự toàn thiện, tình yêu đích thật, mái nhà, chúng ta sẽ phải đi tìm chúng ở nơi khác.

Nhưng phải xem xét kỹ lưỡng quả tim trước khi chúng ta thú nhận điều này. Như Pascal nói, quả tim có những lý lẽ riêng của nó.

Dù sao ở một tầng mức nào đó, sẽ có một tiếng chuông đúng dóng lên, quả tim chúng ta sẽ cho chúng ta biết đâu là chốn nghỉ an của nó, nơi chúng ta không cần gây ấn tượng, phải diễn xuất, phải xứng đáng, phải chinh phục, nơi chúng ta cảm thấy thoải mái… như ở nhà. 

Nguyễn Kim An dịch